ABD Yaptırımları, Dolar, Borsa ve Ekonomi

Sizlere daha önceki yazılarımda kapsamlı bir borsa analizi yapacağımı duyurmuÅŸtum. Fakat evin boya badana iÅŸleri araya girdi ve son 5-6 gündür bu iÅŸler hayli vaktimi aldı. Yarın kısa bir tatile gidiyorum. Uzun zamandır da borsa analizi sunmamıştım. Bu konudaki en son yazımda zannedersem endeksin 93-94 binlere kadar bir yükseliÅŸ yapabileceÄŸinden bahsetmiÅŸtim. Bu akÅŸam uzunca bir yazı hazırladım ve tam yayınlayacaktım ki; ABD yaptırımlara baÅŸlamış ve İçiÅŸleri sayın Süleyman Soylu ile Adalet Bakanı sayın Abdulhamit Gül’ün varlıklarına el koyduÄŸunu açıklamış. Türk DışiÅŸleri Bakanlığından açıklama gecikmedi ve “Hiç bir amaca hizmet etmeyecek söz konusu saldırgan tutumun karşılığı gecikmeksizin aynıyla verilecektir.” açıklamasını yaptı. Abdülhamit Gül, Türkiye dışında hiçbir ülkede dikili aÄŸacı olmadığını açıkladı.

ABD’nin Brunson’u gerçekten istediÄŸini hiç zannetmiyorum. Çünkü böyle olsaydı, Twitter üzerinden tehditler savurup, yaptırım uygulayacaklarını söylemezlerdi. Bu iÅŸ diplomasi yoluyla çözülürdü. Amaç üzüm yemek deÄŸil, baÄŸcıyı dövmek.

Kurt suyun başına gelmiÅŸ ve su içerken yan tarafta suyun uzağında duran kuzuya “Suyu bulandırma, ÅŸimdi seni yerim” demiÅŸ. Kuzu da “Ben sudan en az 5 metre uzaktayım sen su içiyorsun ve ben suyu bulandırmıyorum” diye cevap vermiÅŸ. Kurt kuzuya “olsun daha önceleri annen bulandırıyordu” demiÅŸ ve kuzunun üzerine atlamış.  Amaç zaten yaptırım uygulayarak köşeye sıkıştırmaktı ve Brunson’u bıraksak da bırakmasak da bunu yapacaklardı. Bu yüzden Brunson’un bırakılması sorunu çözmez.

Yaptırım kararı sonrasında, dolar 4.82’den 5 TL’ye geldi. Zaten amaç buydu. Panik yaratarak ekonomik bir kriz çıkarıp, teslim almak. Para Harekatı kitabımı okuduysanız bilirsiniz, benzer bir ÅŸeyi Åžili’de yapmışlardı (Kitabımı okumadıysanız buradan ücretsiz olarak indirebilirsiniz).  Larry Savadore diyor ki; “Yeni olan hiçbirÅŸey yoktur, sadece tarih okumamışsınızdır”. Kitabın ilgili sayfaları aÅŸağıdadır…

Yaptırımlara Ä°lk Reaksiyon Dolar’dan Geldi

Herkes “piyasalar nasıl etkilenir?” diye soruyor. Piyasalarda zaten dolar kendi reaksiyonunu verdi. 4.82 seviyesinden 5 TL seviyesine çıktı. Yarın sabah da borsa reaksiyon verir ama ilk aÅŸamada borsanın reaksiyonunun çok sert olmasını beklemiyorum. Çünkü piyasalar malda. Belki 2-3 bin puan aÅŸağıdan açılış olur. Sonra toparlanmaya çalışan bir endeks görürüz. Önemli olan ÅŸey ise, endeksin ilk 10-15 dakika içinde gördüğü dip seviyenin altına düşmemesidir. Böyle bir durum olur ve ilk 10-15 dakikada görülen dip seviye aÅŸağı kırılırsa, panik satışlar gelir. Çünkü piyasa bu yaptırımların geniÅŸleyerek devam edebileceÄŸi riskini düşünecektir. Ama ÅŸunu belirteyim ki, yaptırım riski son 3-4 günde de vardı ve piyasa adeta bunu hiç dikkate almadı. Ä°ÅŸte bu yüzden de borsanın vereceÄŸi reaksiyonun çok aşırı olmayabileceÄŸini düşünüyorum. Ãœstelik yaptırımlar tam anlamıyla kel alaka… Hiç bir ekonomik sonuç doÄŸuracak bir yaptırım deÄŸil. Borsa elbette ki düşecek ama  açılışta satış yapmanın da pek anlamı yok. EÄŸer iÅŸlerin daha fazla sarpa saracağını düşünüyor ve orta vadede için endiÅŸeli iseniz ilk 10-15 dakika geçtikten sonra endeks bir dip görüp yukarı döndüğünde toplam düşüş miktarının %30-40’ını geri aldığı zaman satış düşünebilirsiniz. ÖrneÄŸin açılışta 2 bin puan düşüş olmuÅŸsa,  bunun %30’u 600 puan, %40’ı ise 800 puan yapıyor. Dip seviyeden itibaren 600-800 puan yükseliÅŸ olursa nakde geçmek daha anlamlı olabilir. EÄŸer bu tür bir tepki yükseliÅŸi ilk dip görüldükten sonraki 45 dakika ya da bir saat içinde gelmiyorsa, borsanın beklediÄŸimden daha zayıf olduÄŸunu gösterecektir.

Ekonomi Yönetimi’ne Ne Düşüyor?

Åžu an sıradan insanlar “dolar ne olur?” diye düşünecek? Panik yapacak ve belki de koÅŸup dolar almaya çalışacaklar. Ä°stenilen ÅŸey de budur. Amaç ekonomide fırtına yaratmaktır. Fakat insanımız bu tür durumlarda artık panik yapmamayı da öğrendiler. EÄŸer ABD istediÄŸi ekonomik kargaÅŸayı çıkartamazsa, yaptırımları daha da sertleÅŸtirebilir. Maalesef, ekonomi yönetiminin bu tür durumlar için acil eylem planlarının olduÄŸunu zannetmiyorum.  ÖrneÄŸin dolar 5.05’i geçip 5.20’lere giderse ekonomi yönetimi ne yapacağını, nasıl bir aksiyon alacağını önceden planladı mı? Yine faiz mi artırmaya kalkacak? (Yapılacak en büyük yanlışlardan biri olabilir). Sıradan vatandaş  panik yapar ve  dolara saldırırsa  ABD’nin ekmeÄŸine yaÄŸ sürer. Ama ekonomi yönetimi de öyle oturup kenardan “Bu da geçer” ÅŸarkısı eÅŸliÄŸinde olanları izleyemez. Bu yaptırımların olası boyutunu ve ileride sebep olabileceÄŸi sorunları hemen masaya yatırmalı, krize maruz kalmış diÄŸer geliÅŸmekte olan ülkelerde uygulanılan ve muazzam baÅŸarılı sonuç vermiÅŸ politikaları ÅŸimdiden oturup inceleyerek yol haritası belirlemelidir. Çünkü, gerçek ÅŸu ki, GSYH’mızın yarısı kadar döviz borçlusu bir ülkeyiz. Bu borcun büyük bölümü  özel sektörün olsa da, Asya krizindeki gibi ekonomik bir depremde devletin üzerine kalır.  Herhalde IMF’ye yeniden gidip para dilenecek de deÄŸiliz. SaÄŸduyulu, sakin  ama akıllı olmamız lazım…

Ä°yi geceler… Gelecek hafta görüşmek üzere…

2 AÄŸustos 2018 – saat – 01:04

“ABD Yaptırımları, Dolar, Borsa ve Ekonomi” ile ilgili 28 yorum

  1. Ne diyeceÄŸimi bilemiyorum.
    Bu saatte, bu ortamda, kimsenin ne yapacağını bilmediği bir zamanda yazı hazırlayıp yayınlamak için gerçekten iyi biri insan olmak gerekir.
    Çok teşekkür ederim.
    Allah (C.C.) gönlünüze göre versin. (Amin.)

    1. Amin… Mesajınız için teÅŸekkür ederim. Aslında çok uzun yazdığım bir yazıyı silmek zorunda kaldım… Çok kapsamlı öğretici bir analiz hazırlamıştım ama sonraya bıraktım…

  2. Hocam, devlet içinde memur, bürokrat ve siyasilerin kapalı bir dünyada yaÅŸadığını düşünüyorum.Marketime gelen bir çok müşterim var bunların içinde memur olanların nerdeyse hepsi aynı ÅŸeyi söylüyor.’Bir ÅŸey olmaz biz neler gördük ‘diyorlar.Oysa gördükleri hiç bir ÅŸey yok.Her koÅŸulda maaÅŸlarını hep almışlar, Gördükleri uzaktan sineme gibi bir ÅŸey.Uzatmadan , görmeyi baÅŸaran kesim dışardaki serbest piyasada var olmayı baÅŸaran kesimdir.O kesimde sizin gibi bileÄŸinin hakkıyla bilim insanı olmuÅŸ insanlar var.Yani iÅŸimiz akvaryumda yaÅŸayan balıklara kalırsa vay halimize…Yazınızdan sonra radikal bir karar aldım.5 dakika sonra bizzat cimere yazacağım.Para harekatı kitabınızı referans göstererek, sizin bu konuda halkına en iyi hizmeti verebilecek insanlardan biri olacağınızı yazacağım.Biz yardımcı olamayız ama yardımcı olacak insanları önerebiliriz.Sonuçta olan benim gibi kuzulara olacak…Yazdığım yazıyıda size ekran görüntüsüyle atacağım.Bu yazımı okuyan butun arkadaÅŸlarında böyle yapmasını rica edeceÄŸim.Samimiyetinize ve bilginize hep inandık…

  3. Emeginize sağlık hocam. Bu ortamda hazırlanmış cok güzel bir yazı, cok güzel örnekler, atılması gereken adımlar. Tek kelime ile muhteşem. Rabbim gönlünüze göre versin inşaallah. Amin.

  4. Öncelikle tatilinizin iyi geçmesini temenni ederim. DOLAR/TL bazında psikolojik sınır 5 TL idi. Memleket insanı hemen herkes bir an önce 5 TL olsa da kurtulalım der gibiydi. Şimdi burada herkesin yapması gereken dolar almaması ancak bizim insanımız dur hele üç kuruş kar edeyim diye dünya kanallarını sürekli takip etmekte. Hali ile şuanda doları o fiyatlardan almak yürek ister. Borsa dediğiniz gibi 1500 puan ekside açılma pozisyonunda. Satışlar gelecektir özellikle banka kanadında zira gece saatlerinde bir yaptırımın daha geldiğini belirtelim. F-35 haberi..

    Bana göre banka hisselerinde bir daralma söz konusu ve yüksek faizlerin olması insanların artık kredi başvurularından soğumasına vesile oldu. En mantıklı çözüm ise eldeki bulgurdan olmamak hali ile nakitte kalmak! @Kredivar

  5. Her harfine katılıyorum söylediklerinizin hocam,ülkemiz çok zor günlerden geçiyor.Umarım ülkemiz ve bizler için faydalı bir ekonomik adım atılır.Emeklerinize sağlık selam ve saygılarım ile.

  6. Yasar Hocam

    Egitimleriniz , yazilariniz ve webinarlariniz sayesinde cok daha bilincli yatirimcilar haline geldik .Sevgiler , saygilar

  7. yaşar hocam milliyetçi komplo teorileriyle avunmadan önce çuvaldızı lütfen bir kendimize batıralım. nice zamandır siyasi saiklerle yargının aylarca hatta yıllarca masum insanları tutukladığını görmekte değil miyiz, sorarım size.

    papazın suçu varsa mahkemesi hızlıca görülsün ve suçu ispatlanırsa cezası verilsin lakin bu tutuklamanın gülen takası için bir koz olarak kullanıldığı en başından beri herkes tarafından konuşulmakta. yargı üzerinden siyaset yapmayı ülke içinde kaba kuvvet kullanarak kabul ettirebilirler ancak uluslararası siyasette, hele güçlü ülkelere karşı bu tür şark kurnazlıklarının işlemeyeceği aşikar.

  8. Yazık oldu güzel ülkeme keÅŸke tarihi bilsek önlemleri alsak bu oyunlara gelmesek hep aynı senaryo adamlar yinede baÅŸarıyorlar demek ki biz akıllanmıyoz onlarda bunun farkında bu ülkede akıllı, tecrübeli, eÄŸitimli, vizyon sahibi, tarih bilen, dünya siyasetini öğrenmiÅŸ, okuyan insanlar olmadıktan sonra hepsi boÅŸ Allah yardımcımız olsun diyorum hocamı çok sever takdir ederim bu ulkede bu tip adamların sayısı artmalı ekonomi bilgimi ona borçluyum saygılarımla …

  9. güzel kardeşim acıkça ekonominin gidişatı iyi değil bunlar da bahanesi mi desek doğru olur

  10. Daha önce de size ekonomi yönetiminden beraber çalışma teklifi gelip gelmediğini sormuştum ve hayır cevabı vermiştiniz. Para harekatı kitabınızı da okumuştum. Bu kadar inceleme yapan birisinin bildiklerinin bizim gibi sıradan insanlardan ziyade ekonomi yönetimince mutlaka değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Ülkemizin selameti için inşallah şahsinizla bir şekilde temasa geçilir ucundan kıyısından ekonomi yönetiminde rol alırsınız .

  11. 2018 fali yorumu… aday olmuyacak dediydim alternatif aday olamadi usd/tl icin 4.9 demistim.Hedefe ulasti. Bist icin 130500 hedefimi koruyorum.tl icin 4.9 ustu hic iyi degil soylemeye dilim varmiyor.

  12. Hocam bunu bir plan olarak uyguluyor olabilirler ama bu plana zamanında önlem almak gerekir. Eğer ekonomizi bozucak diye yabancı fonlara kötü gözle bakarsak. Ekonomimizi izole etmemiz gerekir. 2018 yılında kapalı ve izole bir ekonomi düşünülemez. Yapmamız gerekn potansiyelimizi doğru kullanmak. Malesef yapamadığımız şeyde bu.

  13. hocam yapılacak en büyük hatanın faiz artırımı olmasının nedenini kısaca açıklar mısınız rica etsem ? Bu konuda çok değerli ekonomistlerin farklı farklı yorumları var anlamlandırmakta güçlük çekiyoruz..

  14. Hocam yazılarınızı hiç kaçırmam,sayenizde ekonomist olup çıkacam. Paramı korumayı sayenizde kara geçmeyi de öğrendiyorum.

  15. Bu denli istedikleri gibi dövize kafalarına göre ve bir dayanagı yokken dahi keyfennce bir deger biçebiliyorlarsa bunun devletçe bir önlemi yokmu?
    Sanırım şayet bu piyasa oyuncuları abd piyasasına bizdeki gibi kontrolsuzca el atmaya kalksa serbest piyasa ekonomisi şartlarını filan dinlemeden, piyasayı kasten aşırı maniple ediyorsunuz diye, fbı onların hepsini içeri atar.
    şu anda dövizle, borsadaki çurçur bir kagıda büyük bir oyuncu girmiş ve o firmanın kagıtlarını dışarıya ucuza kaptırmadan kapatıpta, sonrada fahiş bir karla satacakmış mantıgıyla oynuyorlar.
    Hergün açılışta ve gece bankalar kapalıyken ve bir olayda yokken dxy oranlarınıda dikkate almadan 3-5 krÅŸ doları, piyasanın başıboÅŸ bırakıldıgından keyiflerince yükseltiyorlar. Bizim ekonomistlerde bu mantıksızlıgı dile getirmeyip ekmek kapısı korkusu nedeniyle piyasa yönlendiricisinin lehine, “yersen” türünde saçma sapan o düşüş veya yükseliÅŸe mantıksız bahaneler üretmeye çalışıyorlar. Bazende bahane bulamıyacakları düzeyde piyasa yönlerdirici çıkarına ÅŸekilde saçmalıklar yapmışsa buseferde o sözde ekonomistler yorum yapmıyorlar.
    Ohal nedeniyle onu bahane kılıp dövizi yükselttiler. Ohal kalkınca dövizi neden düşürmediler?
    Hatta ohalin kalktıgı gün döviz ufakta olsa yükseldi bile .
    Tamda şu anda vaktiyle sömürge ülkelerine uyguladıkları sömürü taktigini, bugünde bize ekonomik yöntemlerle vede döviz üzerinden zahmetsizce uyguluyorlar.
    Adamlar kedi fareyle oynarcasına piyasayla oynuyorlar. DEDİGİNİZ GİBİ BU PİYASAYI YÖNLENDİRENLERİN ARKASINDA ABD nin BİLGİ AKTARIMININ YANISIRA GÜC VE MADDİ DESTEGİDE VAR.
    Hocam şu anki doların reel degerinin olması gereken rakkamı nedir lütfen bunu verirmisiniz?

  16. elinize sağlık yaşar hocam. bir de borsa hakkında hem bilgi sahibi olabilmek hem de analiz yeteneğinin gelişimi için önerebileceğiniz birkaç kitap söyleyebilir misiniz?

  17. Sayin hocam.. Kitabinizi gecte olsa okuma firsati buldum. Amator ekonomi takipcisi olarak cok keyif alarak okudum ve bilgi sahibi oldum. Merak ettigim bir konu olarak kitabin sonunda hülya cengiz ‘e neler oldu merak ettim…

  18. Hocam, sizce kur kısa ve uzun vadeli olmak üzere nasıl düşürülür. Sanki hiçbir şey engel olamayacak gibi geliyor bana . Teşekkürler.

  19. Yaşar hoca eskiden hergün 2-3yorum yazardın şimdi bu çalkantılı günlerde 10gunde bir yazıyorsun şimdi vatandaşın yoruma bilgiye ihtiyacı var herşey rutin Ken değil.

Yorumunuzla Bu Yazıya Katkıda Bulunun

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir