Salı günü yayınlanan “Big Mac” kuru hesaplarında kullanılan Türkiye fiyatları doğru mu? Tedbirli davranıp “The Economist’in yalancısıyım” demiştim. Ekodiyalog ortağım sevgili Mahfi Eğilmez öyle düşünmüyor.
Economist’teki Türkiye bilgisi o tarih itibarıyla yanlıştı. Ben bunu hesaplamanın yayınlanmasından 2 gün sonra televizyonda söyledim. Türkiye’de aynı tarihte “Big Mac” fiyatı 7.75 TL idi; bugün 7.90 TL. İnternetten kontrol edebilirsin.”
Gebze’den Başer Özkan da bir yemek sitesinden 7.90 TL bulmuş. Dikkatli okuyucum Faruk Yurdatap ise “eski bir Big Mac’çi olarak şunu söyleyeyim: Türkiye’deki Big Mac ABD’ye göre et gramajı olarak daha hafif” diyor.
Öte yandan Ata Portföy yönetiminden Mehmet Gerz Institutional Investor’da Big Mac kurlarının ciddiye alındığına dikkatimi çekti. Yani rivayetler muhtelif… Yerinde fiyat kontrolünü daha yapamadım. Eminim gidince dayanamaz büyük patatesli menü yerim.
“Yumuşak iniş”
Aralık sanayi üretimi verileri TÜİK tarafından yayınlandı. Böylece hem dördüncü çeyrek hem yılın tümü için büyüme ve konjonktür açısından önemli bir öncü göstergeyi öğrendik.
Aralıkta piyasalar toplam sanayi üretiminde geçen yıla kıyasla yüzde 2.5 artış bekliyordu. Fiili sayılar daha yüksek çıktı. Toplam sanayi üretimi yüzde 3.7, imalat sanayii üretimi yüzde 2.7 arttı.
Dördüncü çeyreğe bakalım. Geçen yıla kıyasla toplam sanayi üretiminde yüzde 6.4, imalat sanayiinde yüzde 5.8 artış var. Üçüncü çeyrekte, aynı sıra ile, yüzde 7,6 ve yüzde 8,4 artmıştı. Bir: Sanayi yavaşlıyor. İki: İmalat sanayiinde yavaşlama daha belirgin.
2011 yıllık ortalamaları ile devam edelim. 2010 kıyasla toplam sanayi üretimi yüzde 8.9, imalat sanayii yüzde 9.2 arttı. 2010’da artış, aynı sıra ile, yüzde 13,1 ve yüzde 14.4 olmuştu.
Son olarak takvim ve mevsim etkisi temizlenmiş verileri görelim. Aralıkta bir önceki aya kıyasla toplam sanayi üretimi yüzde 2.7, imalat sanayii üretimi yüzde 2.6 arttı. Son çeyrekte artış ise, aynı sıra ile yüzde 3.6 ve yüzde 3 çıkıyor.
Lafı uzatmayalım. Bu veriler “yumuşak iniş” ihtimalini güçlendiriyor.
Büyüme ne olur?
Sanayi üretimi artışı ile büyüme hızı arasında güçlü bir ilişki vardır. Krizde sanayi üretimi milli gelire kıyasla daha sert düşmüştü. Dolayısı ile toparlanma döneminde daha hızlı büyüdü. 2011’in ikinci ve üçüncü çeyreklerinde ilişki dengelendi.
Grafikte çubuklar çeyrek bazında sanayi üretimi artışını, çizgi büyüme hızını gösteriyor. 2010’un ikinci çeyreğinden bu yana sanayi üretimi ve milli gelirde artış hızının birbirine çok yakın seyrettiği görülüyor.
Son çeyrekte büyümeyi yüzde 6 alalım. Bu, sanayi üretimi artışı için muhafazakâr bir tahmindir. Bu durumda 2011’de büyüme hızı yüzde 8.6’ya tırmanıyor. Daha yüksek çıkarsa şaşırmayın.