TÜİK’in dün açıkladığı üçüncü çeyrek büyümesi ve Merkez Bankası’nın Ekim ayı cari açığıyla 10 aylık cari açık rakamlarını açıklaması, büyümede frenin tam yansımadığını cari açıkta ise küçük bir yavaÅŸlamanın olduÄŸunu gösteriyor. 2012 yılında Orta Vadeli Programın büyüme hedefi yüzde 4 büyümesini saÄŸlamaya çalışılırken, cari açığın buna paralel aÅŸağıya çekilmesi için mikro reformları hayata sokarak üretimimizde yerli girdileri artırmayı, ithalatı azaltmayı düşünerek, daha saÄŸlıklı, daha az kırılgan bir ekonomik yapıya ulaÅŸmalıyız.
TÜİK tarafından dün üçüncü çeyrek büyümesi yüzde 8.2, dokuz aylık büyüme 9.6 olarak açıklandı. Buna göre 2008 krizinde son çeyrekte yüzde 7 daralma ile başlayan ve dört çeyrek devam ettikten sonra 2009 yılı son çeyreğinde yeniden başlayan büyümedeki süreklilik 8 çeyreğe ulaştı. Merkez Bankası tarafından ise Ekim ayı cari açık büyümesi 4 milyar 151 milyon on aylık cari açık ise 65 milyar 57 milyon olarak açıklandı. Bu rakamlar hem büyümedeki beklentinin hem cari açıktaki beklentinin aşıldığını gösteriyor.
2010 Orta vadeli programında yüzde 4.5 olarak öngörülen büyüme rakamı 2011 programında yüzde 7.5 olarak revize edilmiÅŸti. Ancak TÜİK veriler yılsonu büyümesinin bunu da aÅŸacağını gösteriyor. TÜİK üçüncü çeyrek büyümesini açıklarken daha önce yüzde 11.6 olarak açıkladığı ilk çeyrek büyümesini revize edip yüzde 12’ye yükseltti. TÜİK, ikinci çeyrek büyümesini deÄŸiÅŸtirmeden yüzde 8.8’de tuttu. Dokuz aylık büyüme yüzde 9.6 olarak açıklanırken, dördüncü çeyrekte büyüme kaydedilmezse yıllık büyüme yüzde 7 olacak. Son çeyrek büyümesi yüzde 5 olursa yıllık büyüme 8.4, 6 olursa 8.6, 7 olursa 8.9, üçüncü çeyrekteki gibi 8 olursa yüzde 9.2 olarak gerçekleÅŸecek.
Merkez Bankası tarafından açıklanan Ekim ayı cari açığı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 24.5 artışla 4 milyar 151 milyara ulaşmasına karşın, cari açık büyümesine küçükte olsa bir fren geldiğini gösteriyor. Ekim ayı cari açığı bu yılbaşından bu yana 10 aylık dönemin en düşük cari açığı. Bu frene karşın cari açık on aylık dönemde yüzde 93.5 artışla 65 milyara ulaşmış durumda. Yılık olarak ise 78 milyar 611 milyon rakamında. Bu da 2011 cari açığının 80 milyar dolayında olacağını gösteriyor. Bu sonuca ulaşılması ise 2011 yılını açık ara en yüksek cari açık verdiğimiz yıl konumuna getirecek.
Türkiye’de cari açık ağırlıklı olarak kriz dönemlerinde büyümenin negatif veya düşük olduÄŸu yıllarda düşüyor. 2001 yılında 3 milyar 760 milyon dolar cari fazla verildikten sonra, 2002 yılında 626 milyon dolar cari açık verildikten sonra 2008 yılına kadar yıldan yıla yüzde 1000 ile yüzde 50 arasında artışlarla o yıl 41 milyar 659 milyon dolara yükseldi.2009 yılında kriz döneminde 13 milyar 991 milyon dolara gerileyen cari açık, 2010’da yeniden yükselerek 47 milyar 99 milyon dolar olarak gerçekleÅŸti. Son aylarda frenlenmesine karşın bu yılsonunda 80 milyar dolar olması tahmin ediliyor. Bu haliyle de önemli bir sorunumuz olmaya devam ediyor.
Büyüme ve cari açık rakamları bize ne söylüyor?
GeliÅŸmeler cari açığın yavaÅŸladığını ama önemli sorun olmaya devam ettiÄŸini gösteriyor. Tasarruf eksiÄŸi olan bir ülke olarak esas itibariyle yabancıların tasarruflarını kullanarak büyüyen bir ülke olduÄŸumuz için, eÄŸer büyümemizi gelecek yıl yüzde 4’lere saÄŸlıklı olarak çekebilirsek, daha az dış kaynaÄŸa ihtiyaç duyacağımız için cari açığı gelecek yıl aÅŸağıya çekebiliriz. Biz Orta Vadeli Programda 2012’de yüzde 4 büyümeyi hedefliyoruz, OECD bizim yüzde 3, IMF yüzde 2.2 büyümemizi öngörüyor. EÄŸer onların tahminleri doÄŸrulanırsa cari açık tıpkı 2009 yılında 2008’in yüzde 34’üne gerilemesi gibi çok önemli bir düşüş gösterebilir. Ama bu cari açık kadar büyümenin de frenlenmesi anlamına gelir. SaÄŸlıklı olan geliÅŸme bu dönemde büyümeyi 2012’de yüzde 4-5’lerde tutarken mikro reformlarla üretime yerli katkıyı artırıcı, ithalatı azaltıcı yolun bulunmasıdır. Biz büyümemizi düşürerek yola devam edemeyiz. Büyümemizi gelecek yıl dörtte birine düşürerek cari açığı aÅŸağıya çekmemiz saÄŸlıklı bir geliÅŸme olmaz.
NOT: Dünkü yazımda Yapı Kredi bankasının takipteki alacakları yazım hatasıyla aradaki noktanın eksik kalmasıyla yüzde 31 olarak yayınlanmıştır. DoÄŸrusu yüzde 3.1’dir.