Pazartesi saat 16:00 suları. Avrupa borsaları köpürüyor, iyimserlik bize de yansıdı, İMKB-100 biraz biraz kafasını kaldırmaya başladı. Fevkalade! Şortlamak ve “piyasalar geberecek” diye yazmak için bundan iyi zaman mı olur? Sene sonu yaklaşırken gittikçe sığlaşan piyasalarda böyle kuzu avlama rallilerini sıksık görürüz. Peşine takılmayın. Dünya piyasalarını ikinci Lehman felakatinden kurtaracak bir tek olay var. O da muhtemelen gelecek yılın ikinci çeyreğinden önce gerçekleşmez.
Bütün dünyada riskli varlıklar AB krizinden yayılan bulaşmanın etkisi altında. Bugün yayınlanan OECD raporunda da bu noktanın altı çizildi: AB zaten resesyonda da, eğer liderler krizi bir an önce çözmezse, ABD bankaları da güme gidebilir. Ardından da İkinci Dip ve yıllarca sürecek çok acılı bir kaldıraç azaltma ve enkaz temizleme dönemi. AB’ye güven o denli azaldı ki, elektronik işlem hizmeti veren bazı aracı kurumların yazılımlarını Yunanistan’ın içinde olmayacağı bir Euro, hatta hatta DM ve peseta gibi Euro-öncesi para birimlerinde işlem yapmaya göre uyarladıkları haberleri ile çalkalanıyor Londra.
Bu ortamda, AB liderleri EFSF’yi bir an önce faaliyete geçirip 9 Aralık liderler zirvesinde Mali Uyum Anlaşması imzalayarak çözüm arıyor. Mali Uyum Anlaşması şu: Para birliğinin ardından bütçeler de harmonize edilecek ve Maastricht Kriterleri’ne uymayan devletlere Brüksel otomatik olarak ceza kesecek. Herkes Almanlar gibi kemer sıkacak.
Artık her iki çözüm de işe yaramaz. EFSF geçen ay çok iyi fikirdi, ama artık çok geç. AB kendi sorunlarını çözecek parayı masaya koymadan, Çin ve Rusya gibi devletler alın teri ile kazandıkları parayı EFSF’de çar-çur etmez. Ayrıca, Fransa’nın AAA kredi notunu kaybetmeye bu denli yakın olduğu günlerde de EFSF istenen kaldıraç oranını yakalayamaz. Mali Uyum prensipte olumlu bir gelişme ve zaten AB’in çaresiz gideceği yol, ama bölgede resesyon halkı-kasıp kavururken, devletlere daha az harcayın demek deflasyona davetiye çıkarmak. Merkel, Portekiz, İspanya ve Yunanistan facialarından ders çıkartmamış galiba. Bütçe harcamalarını kıstıkça, ekonomi daha hızlı daralıyor, ertesi sene vergi toplayamıyorsun.
Yazının devamını BURAYA tıklayarak okuyabilirsiniz.