Adıyla ve içeriÄŸiyle yenilenen bakanlıklardan Gümrük ve Ticaret Bakanlığının yeni dönem projeleri Bakan Yazıcı ve müsteÅŸar Altunyıldız tarafından dün açıklandı. Amaç “Türkiye’yi en kolay ticaret yapılan ülkelerden biri haline getirmek” olarak belirlenmiÅŸ. Buna baÄŸlı olarak bürokrasi ve kayıt dışılığı azaltacak adımları sıralıyorlar. Önemli fakat zorlu bir yolculuÄŸa çıkıyorlar. BaÅŸarılar dilerim.
Yenilenen ve ismi değişen Bakanlıklardan Gümrük ve Ticaret Bakanlığında yeni vizyon ve dört yıllık projeksiyonda hayata geçirilmesi düşünülen konularda dün Bakan Hayati Yazıcı ve Müsteşar Ziya Altunyıldız bir basın toplantısında görüşlerini açıkladılar,
Gümrükler, haller ve ticari ÅŸirketlerle ilgili ağırlıklı olarak 2012 yılında yürürlüğe girecek yeni Türk Ticaret Kanununa dayanan birçok düzenlemenin hayata geçeceÄŸini Bakan Yazıcı anlatıyor ve TTK’nun yürürlüğünün kesinlikle ertelenmeyeceÄŸini belirtiyor.
Haberi okuduÄŸum oda yapılanlar ve yapılacaklarla ilgili ilk düşüncem ” Bürokrasi azaltılacak, elektronik iÅŸlem içersinde kayıt sistemi geliÅŸtirilecek, dolayısıyla bir yandan TTK ve onun öngörüsüne uygun AB’ye uyum yolunda geliÅŸmeler saÄŸlanacak, sonucunda bir yandan kayıt dışılık azalırken bir yandan da rüşvet birçok alanda gündem dışına itilecek” ÅŸeklinde oldu. Tabi bu yönüyle yeni bakanlığın yeni yapılamasının önemli sonuçlar verecek bir geliÅŸme olduÄŸu düşüncesine ulaÅŸtım.
Yeni dönemde bakanlık gümrüklerde bürokrasiyi azaltma ve kağıtsız insansız iÅŸlem yönünde adım atıyor. “YetkilendirilmiÅŸ yükümlü” ismi altında idarenin güvenini kazanmış mükelleflerin elektronik ortamda iÅŸlem yapmalarını baÅŸlatıyor. Ä°lk uygulaması Ankara TIR gümrüğünde baÅŸlatılan bu uygulamanın yaygınlaÅŸtırılacağı, ancak bunun denetimsizlik anlamına gelmeyeceÄŸi, yapılan iÅŸlemlere sonradan denetim getirileceÄŸi belirtiliyor. Gümrüklerdeki bir baÅŸka uygulama da 1-2 günlük gümrük kapılarındaki beklemeleri ortadan kaldıracağı düşünülen “Tek pencere geçiÅŸ” uygulaması.
Bakanlık MERSÄ°S programı kapsamında bütün ticari faaliyet yapanların tıpkı vatandaÅŸlık numarası gibi numara vererek kayıtlandıracak. Bu yapılırken atıl olan 400 bir ÅŸirket kayıt dışına çıkacak. Kayda giren ÅŸirketler TTK’nın yürürlüğe girmesi sonrası genel kurul, yönetim kurulu toplantıları gibi birçok alandaki iÅŸlemlerini elektronik ortamda yürütebilecekler. Ayrıca örgütlü olmak esnaf odalarına kayıtlı olmak bu alandaki kurumlara imkanlar saÄŸlayacak.
Yazıcı, Türkiye’nin 2010 yılı sebze meyve üretiminin toplam 42 milyon 600 bin ton parasal deÄŸerinin de 57 milyar olduÄŸunu açıklıyor. Hal kanunu ile disiplin altına alacakları bu alanda toplam ihracatın yüzde 5 iç tüketimin yüzde 95 olduÄŸunu, iç tüketime sunulan bölümün yüzde 25’inin telef olduÄŸunu, bu alanda sadece yüzde 30’unun kayıtlı yüzde 70’inin kayıt dışı olduÄŸunu belirtiyor. Yeni yılın ilk gününde yürürlüğe girecek hal yasası ile meyve sebze ticaretinin bütünüyle hal kayıt sistemi içersinde olacağını söylüyor. Ve piyasaya çıkacak tüm ürünlerin barkot benzeri etikete sahip olması zorunluluÄŸunu da açıklıyor. Tabii bu alanda hem belediyelerin doÄŸrudan üretici baÄŸlantılı satış alanlarının, hem de Pazar sistemi içersindeki kayıt dışılığın denetim altına alınabilmesinin büyük önemi var. Ayrıca, bu konu hijyen ve saÄŸlıklı gıda satışı açısından da çok önemli. Bu alanda ilk giriÅŸimlerde rahmetli Adnan Kahveci bulunmuÅŸ, ürünlerin tarlada üreticiden çıkıştan satışa kadar belgeli hale getirilmesinin çalışmalarını yapmış ancak baÅŸarılı olamamıştı. Bu kayıt sistemi saÄŸlanabilirse, çok yönlü fayda saÄŸlanır. Hem ürünler kayda girer ve doÄŸru vergilendirilmesi kolaylaşır. Hem üreticinin karlı çıkacağı geliÅŸmeler gündeme gelir. Hem telef olduÄŸu bakan tarafından belirtilen yüzde 25’lik alanda daralma olur. Hem de kayıtlı ve sertifikalı sisteme geçildiÄŸi oranda sebze-meyvede ihracat imkanında artış saÄŸlanır.
Bakanlık bütün bu çalışmaları “En kolay ticaret yapılan ülke” olma yolundaki adımlar olarak sıralıyor. Burada bir konu daha bence gündeme gelmesi gerekiyor. O da hem Gümrüklerde hem de bakanlık bünyesinin diÄŸer alanlarında eski zihni modele sahip bürokrasinin yerine bu yeni modele uygun düşünen yeni bürokratik yapının nasıl eÄŸitilip ikame edileceÄŸi. Sanırım iÅŸin en zor yanlarından biri de bu olacaktır. Engel çıkarmak yerine kolaylık yaratacak bürokratik yapı ancak bu zihni model deÄŸiÅŸimiyle saÄŸlanabilir. Bize Bakanlığa bu olumlu adımları yolunda baÅŸarılar dilemek, zaman zaman olumlu ve olumsuz yönlerini yazmak düşer…