– wp:paragraph –>
Türkiye’nin bir yanda yaşam koşulları, öte yanda üretim
maliyetleri açısından enflasyon önemli bir sıkıntı. Öylesine kritik bir konu
ki, hem fakirliği hem de işsizliği körüklüyor.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Enflasyonun kağıt üzerinde dizginlenmesine rağmen, gerçeği
yansıtmadığı ise herkesin hemfikir olduğu bir konu. Söylenenin aksine iç
piyasadaki daralma üreticinin maliyetlerini fiyata yansıttığını doğrulamıyor.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Ortaya çıkan iyileşme büyük ölçüde satıştan imtina ederek
vadelerin düşmesinden veya peşin para talebinden kaynaklanıyor. Çünkü uzayan
vadeler sadece alacak riski yaratmıyor; aynı zamanda ürün fiyatlarının da
ÅŸiÅŸmesine neden oluyor.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Yani bir gevşeme varsa o da yeni satışlardaki vade kısalması
kaynaklı iyileşme olabilir. Onun dışında üretim maliyetlerinde herhangi bir
rahatlama yok. Aksine asgari ücretten enerjiye kadar tüm kalemler TL bazında,
borç ve hammadde gibi girdi maliyetleri de dolar bazında arttı.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Bu nedenle ortadaki büyük sorunu görmemek, iflas, işsizlik
gibi kritik problemleri de ıskalamak anlamına geliyor.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Hele ki Merkez Bankası’nın enflasyon raporunda atıfta
bulunduğu gibi, tüketici enflasyonuna üretici enflasyonunun baskı yaptığı
görmek, ama hiçbir şey yapmamak aymazlıktır.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Türkiye’nin üretici enflasyonunun yarattığı kasılmayı doğru
okuması, elinde sonunda fiyatlara yansıyacağını bilmesi, ama bugün itibariyle
yansıyanın üretici maliyetleri değil, dağıtım ve perakende noktasında artan
maliyetler olduğunun farkında olması gerekir.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Ortada üretici maliyetlerinin fiyatlara yansıtılamaması gibi
büyük bir sorun var. Bunda daralan iç piyasa, kırılan tahsilat zinciri,
üretimdeki sabit giderlerin yükselmesinden kaynaklanan imalata devam etme
zorunluluÄŸu gibi bir dizi etken var.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Sorunu, maliyet gibi göstermek ve gerekçe olarak yorumlamak
ise, üzerine hızla gelen aracı görmezlikten gelmeye eşdeğerdir.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Şimdi tüm bunların üzerine bir de yenilenen seçimin
yarattığı kilitlenen piyasa, ekstra daralan talep ve finansman kaynaklarının
kasılması gibi bir dizi problem daha eklendi. Şayet bu süreç doğru
yönetilemezse, yani mevcut yaklaşım devam ederse hesap edilenin üzerinde
sorunlarla karşı karşıya kalacağımız açık gözüküyor.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Bu nedenle gündeme ekonomiden koparan iktidar da, gerçeklere
gözlerini kapatıp kendi gerçeğinin hayal dünyasında yaşayan Merkez Bankası da,
tüm bunları ‘istediğim olsun’ yaklaşımıyla dayatan ekonomi yönetimi de, ekonomi
adına ateşle oynuyor.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Ve ne yazık ki bu ateş hepimizin elini yakacak.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
– /wp:paragraph –>