Yeni bir haftaya baÅŸlarken insanların kafalarındaki en önemli sorular şöyle; “Borsa ne zaman yükseliÅŸe geçecek? “Neden bir türlü toparlanamıyor?” “Borsa neyi satın alıyor? “Dolar nereye kadar düşer? Buralar dip mi?”
Son bir haftada en çok deÄŸer kaybeden borsalardan biri biz olduk. Son 1 yıldaki getirilerde de en fazla deÄŸer kaybeden borsa BIST-100 endeksi oldu. İlk grafik son 1 haftayı, alttaki grafik ise son 1 yıldaki getirileri gösteriyor…
Kaynak: Matrisk veri dağıtım hizmetleri A.Ş.
Haftalık bazda %4’ün üzerinde düşüş, yıllık bazda da %16’nın üzerinde düşüş var. Neden borsamız dış piyasalardan negatif ayrışıyor?
Bu soruya temelde üç cevabım var;
1. Son dönemde hem FITCH hem de Moodys’in Türkiye’yi negatif izlemeye almış olması, not indirimi geleceÄŸi endiÅŸesini güçlendirdiÄŸi için, ve bu notların her an açıklanma olasılığı olduÄŸu için, borsa toparlayamıyor…
2. Hatırlarsanız, Anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸinin (EVET-HAYIR) oylanması öncesinde borsamız diÄŸer borsalardan pozitif ayrışmıştı… Ocak 2017’den Referandumun olduÄŸu Nisan ayı ortalarına kadar borsa 75 binli seviyelerden 90 binli seviyelerin üzerine çıkmıştı. O dönemi hatırlayacak olursanız, anketlerin ortalamalarında EVET ve HAYIR oyları bir birine çok yakın çıkıyordu. Ama borsa buna raÄŸmen ciddi bir yükseliÅŸ kaydetti. Åžimdi ise, benim kanaatimce asıl konu; 24 Haziran’daki seçimde piyasa Mecliste Ak Parti’nin çoÄŸunluÄŸu alamayacağını düşünüyor. CumhurbaÅŸkanı’nın kim olacağından ziyade, meclis çoÄŸunluÄŸu konusu öne çıkmış durumda. Ayrıca derecelendirme kuruluÅŸlarının da seçim sonuçlarını görmeden not deÄŸiÅŸimi yapmayacaklarını tahmin ediyorum.
3. ABD’nin basıp geliÅŸmekte olan ülkelere (GOÃœ) gönderdiÄŸi dolarlar ÅŸu an GOÃœ’lerden kaçıyor ama bizdeki siyasi belirsizlik, yükselen enflasyon ve artan cari açık nedeniyle daha fazla kaçıyor.
Hindistan Merkez Bankası BaÅŸkanı Urjit Patel, geçen hafta yaptığı bir konuÅŸmada çok çok önemli olan bazı noktalara dikkat çekti. ABD’de Trump’ın yaptığı vergi indirimleri sonrasında, ABD hükumetinin bütçe açıklarının artacağını ve bu nedenle çok daha fazla borçlanma yaparak, ABD dolarına en önemli talebi yaratacağını, bunun da GOÃœ’lerden dolar kaçışını daha da hızlandırarak dolar kıtlığı yaratacağını ve bunun GOÃœ’lerde krizlere neden olacağını söyledi. Patel, ayrıca FED’in bu noktayı dikkate alarak faizleri gereÄŸinden fazla artırmaması gerektiÄŸine ve hatta Eylül ayında aylık 50 milyar dolara çıkacak olan parasal daralmayı durdurması gerektiÄŸine vurgu yaptı. Ama FED hem parasal daralmaya hem de faiz artışlarına devam edecek. Daha sonra da baktı ki; pek dinleyen yok, faizleri artırmak zorunda kaldı.
Åžu an GOÃœ’lerden dolar kaçışının ana sebeplerinden biri ABD’deki vergi reformunun olumsuz etkilerinin yeni yeni yansımaya baÅŸlıyor olmasıdır. Mayıs ayında GOÃœ’lerden 12.5 milyar dolar daha çıktı. Åžu an bizde özellikle Tahvilden kaçış çok belirgin. 2 yıllık tahvil gösterge faizi %19’a yaklaÅŸtı (%18.72). Uzun vadeli tahvil faizleri de %15’e yükseldi. Bu arada, borsadan da özellikle finansal kesimden kaçış var. Dışarıda hava ciddi ciddi bozuyor ve ÅŸu an aslında bizler gök gürültülerini duyuyoruz ama “fırtına olmaz” diye de umut ediyoruz.
– Yükselen enflasyon, yükselen faizler maalesef kısa vadede ekonomik durgunluÄŸa yol açacak (ama enflasyonu düşürmek için buna katlanmak zorundayız, çünkü bütün sorunların kaynağı yüksek enflasyon ve yüksek faiz.) Piyasa ÅŸu an bu durgunluÄŸu satın alıyor. Borsada, yabancı varlıkları nette yüksek olan ÅŸirketler genelde daha dirençliler. Bu yüzden bu tür dönemlerde borsada çok çok seçici olmak gerekiyor. Bir ÅŸirketin faaliyetleri yolunda olsa da, yüklü döviz borcu varsa, maalesef bu durum negatif fiyatlanıyor… Orta vade perspektif açısından trendin aÅŸağı yönlü olacağı görünüyor.
– Borsanın ÅŸu anki konjonktürde toparlanması zor görünüyor ve 24 Haziran öncesinde yeni sert satışlar gelebilir. Yatırımcılar hep kısa vadeci oldukları için, borsanın yapabileceÄŸi bin veya iki bin puanlık bir artışta çok umutlanacaklardır, fakat genel trendin aÅŸağı yönlü olacağını düşünüyorum.
– ÇarÅŸamba günü akÅŸamı FED’in faiz kararını öğreneceÄŸiz. 25 baz puan artış bekleniyor. Bu durum zaten fiyatlandı ama FED’in açıklaması içindeki cümlelerin tonu henüz fiyatlanmadı. Borsa FED kararını görmeden net yön belirtmeyebilir. FED’in bu toplantısı bence en önemli toplantılarından biri olacaktır. GOÃœ’lerin mesajlarını alıp almadıklarını göreceÄŸiz. ABD’de enflasyon baÅŸ kaldırdı ve istihdam 2008 krizi sonrasında tarihi en yüksek seviyede.
– Borsada günlük bazda %2-3 düşüşler oluyor ama bir süre daha ciddi bir toparlanma gelmezse, günde %5 veya daha fazla panik düşüşlerin olduÄŸu günleri yaÅŸayabiliriz. Bu tür belirsizliÄŸin arttığı zamanlarda (Seçim, FED, Enflasyon, derecelendirme kuruluÅŸları vs..) “Hocam bu kadar düştük, daha nereye düşeceÄŸiz” diyebilirsiniz fakat 1994’den beri bu piyasalarda olan biri olarak, ayı piyasasının ne kadar öldürücü olduÄŸunu defalarca gördüğüm için, uyarmak zorundayım… Küresel çapta kötü kokular geliyor… GOÃœ’lerde baÅŸlayacak ve aleni olan düşüşler (Aynen Bernanke’nin 2013 Mayıs ayı sonunda yaptığı açıklamadan sonra olduÄŸu gibi) bulaÅŸma etkisi oluÅŸturarak, beklenmedik seviyelere düşmemize neden olabilir. Ortam şu an çok kaygan…
– Haftaya baÅŸlarken, diÄŸer dış piyasalar olumlu kapattığı için yükselerek baÅŸlayabiliriz fakat önümüzdeki 2 hafta boyunca günlük veya bir iki günlük yükseliÅŸlerin ardında fazla takılmamak gerekir diye düşünüyorum. Sadece 103.500’ün üzerinde bir kapanış olursa, dikkate almak gerekir… Endeks kısa vadede 100 bine doÄŸru bir yükseliÅŸ yaparsa, daha sonra alttan almak için nakde geçmek anlamında deÄŸerlendirilebilir.
DOLAR
Dolar /TL kurunun 4.40 ile 4.45 arasında bir dip oluÅŸturduktan sonra tekrar 4.57’nin üzerine çıkması hiç iyi haber olmaz. Åžu anki ÅŸartlarda, 4.40 ile 4.52 arasında dalgalanma bekliyorum. Ama bu beklentimde yanılabilirim ve daha aÅŸağı da geçici olarak inebilir… 4.57 üzerinde kapanış olursa yeniden 4.67-4.70 aralığını zorlayacaktır…
Paranız saÄŸlığınızı bozmasın… Bu hafta içinde daha sık yorum vereceÄŸim…
NOT: Lütfen bu yazım hakkında veya yatırımlarınız hakkında soru göndermeyiniz. Yatırımla ilgili soruları maalesef cevaplamıyorum. Yazımda anlaşılmayan nokta varsa, baÅŸka yazarları da okuyarak kendi plan ve stratejinizi oluÅŸturunuz, Ä°lginize teÅŸekkür ederim.Â
Teşekkürler :)
Gunaydin uyarilarin icin tesekkurler buyuk hoca
Fırtınada saÄŸlam gemide iyi kaptanı olan yola devam eder. DiÄŸerleri batar…
Teşekkürler Hocam Çok açık ve net bir yazı olmuş.
Tesekkurler degerli hocam. Emeginize saglik.
sağol varol yaşar bey..sizi ve çalışma arkadaşlarınızı da takdir ve tebrik ediyorum..sağlık ve mutluluk dileklerimle..
paranı kaybet ama ıtıbarını kaybetme. boyle ortamda hele % 30 35 den fazla hic borsaya gırme
( bir yerde bilgi zekatınız ) düşüncenizi paylaştıgınız ıcın tesekkurler allah razı olsun..
Sağolun hocam sayenizde önümüzü görüyor doğru adım atıyor kazanıyoruz iyi ki varsınız
Herkesin çok kötümser olduğunda dip görülmüş olacaktır. Bu dibe iyice yaklaştığımızı düşünüyorum.