Borsa dün güne yükseliÅŸle baÅŸladı ve en yüksek 98.444 seviyesi görüldü. Daha sonra genelde yatay bir seyir izledi. Öğleden sonra ise satış baskısı hakimdi ve saat 16:00-17:00 arasında 161 milyon lot iÅŸlem miktarı ile gerileyerek 97.541 seviyesinden kapanış yaptı. Saat 16:00’daki satış baskısının en önemli sebebi, aynı sıralarda ABD endekslerinin de sert gerileme yapmasıydı. Fakat bizim piyasa kapandıktan sonra ABD endeksleri bir miktar toparlandı. AÅŸağıdaki grafik gün içi hareketleri 5 dk’lık bazda gösteriyor.
Endeks aslında bir önceki günün kapanış seviyesinin hafif üzerinde (yüzde 0.20) kapanış yaptı ve bir önceki güne göre artıda kapattı fakat, gün içinde gördüğü en yüksek seviyeye göre yaklaşık 900 puan aşağıda kapanırken, satış baskısı sırasında işlem miktarının da arttığını gördük. Dün yazdığım yazıda, endeksin yukarı hareket konusunda, günlük grafiklerde zorlanmaya başladığını belirtmiştim. Bugün de benzer bir gelişme oldu. Fakat, bunun sebebinin ABD endekslerinde bizim kapanışa doğru olan  gerileme olduğunu düşünürsek ve bizim piyasalar kapandıktan sonra ABD endekslerinin toparlandığını dikkate alırsak, bugün piyasalar açıldığında düşüş devam etmeyebilir. Aşağıdaki grafik endeksin günlük hareketlerini veriyor. Alt kadranda TKE göstergesi bulunuyor. Endeksin son beş işlem günündeki yatay ve genelde düşüş eğilimi göstermesi TKE göstergesinin de 60 seviyesinin altına gerilemesine neden oldu.
Son 6 gündeki işlem miktarlarına bakılacak olursa, 1 milyar lot veya üzerinde işlem olan gün sayısı üçtür. Yani yüksek işlem miktarına rağmen endeks hala 98.794 seviyesindeki direncini geçebilmiş değil. Genelde trend devam edecekse, teknik analiz kuralları yüksek işlem miktarı ile yükselişin devam etmesini gerektirir. Sağlıklı olan budur. Nitekim 98.794 zirvesinin görüldüğü gün ve bir önceki gün endeks 1 milyar lotun üzerinde işlem görmüş, daha sonraki günlerde işlem miktarı azalırken, endeks gerileme yapmıştır. Dolayısıyla sorun görünmüyordu. Fakat dün 1 milyar lota çok yakın işlem miktarına (999.7 milyon lot) rağmen endeks gün içi gerileme yaptı. Son beş günde ise endeksin dalgalanma aralığı bin puana düştü.  Teknik olarak bu çok anlamlı bir sinyal olabilir mi? Henüz değil. Fakat önemli bir nokta daha var. Yaklaşık 5-6 gündür bin puan aralığa sıkışan endeksin her an her iki yönde de (yükseliş veya düşüş) sert hareketler yapma olasılığı vardır ve bunun daha çok dış borsalardaki hareketlere de bağlı olduğunu söyleyebiliriz. Aşağıdaki grafik küresel borsalarda bu hafta başından çarşamba gün sonuna kadar olan getirileri gösteriyor.
Kaynak: Matriks veri dağıtım hizmetleri A.Ş.
Bu grafikte görüldüğü üzere, genel olarak borsalarda düşüş var. En sert düşüş Brezilya borsasında oluÅŸurken (Brezilya’daki siyasi sıkıntılar) en yüksek getiri de Portekiz borsasında oluÅŸmuÅŸ. Bizim borsa ise haftaya baÅŸladığı seviyelerde bulunuyor. Avrupa’da artıda olan tek borsa Alman DAX endeksidir. Brezilya’daki düşüş geliÅŸmekte olan ülkeler endeksini (MSCI emerging markets) aÅŸağı çekmiÅŸ durumda. Tablo böyle olunca akla “acaba geliÅŸmekte olan ülke borsalarında bir düzeltme mi baÅŸladı? sorusuna geliyoruz. Bu sorunun cevabını ÅŸu an kesin olarak veremesek de, ABD’de açıklanan Bej book raporundaki veriler incelendiÄŸinde, Haziran ayında bir faiz artışı olması olasılığının arttığını görüyoruz. DoÄŸal olarak yatırımcılar “bekle gör” ÅŸeklinde pozisyon alıyor olabilirler. Fakat bu tür bir pozisyona geçiliyorsa ABD dolarının da deÄŸer kazanmaya dair iÅŸaretler vermiÅŸ olması gerekir. Bu baÄŸlamda DXY endeksinin yükselen bir trend çizmesi beklenir. AÅŸağıdaki grafik (DXY) ABD dolarının diÄŸer önemli paralar karşısındaki deÄŸerini gösteriyor.
2017 başından itibaren DXY endeksi gerilemiÅŸ durumda ve ÅŸu an 2017 içinde gördüğü en dip seviyelere yakın yerde bulunuyor. Yani dolara geçiÅŸ olduÄŸuna dair bir sinyal yok. Bilakis, dolardan diÄŸer paralara geçiÅŸ var ve Euro-dolar paritesi de bu yüzden son zamanlarda yükseldi. Sonuç olarak Haziran ayında FED’in faiz artırması olasılığına dair bir stres sinyali almıyoruz. EÄŸer ÅŸu sıralarda DXY endeksi 98-100 civarına yükselmiÅŸ olsaydı, oldukça dalgalı bir döneme giriyor olduÄŸumuzdan bahsedebilirdik.
Şimdi bir de yıl başından bu yana küresel borsalardaki getirilere bakalım.
Kaynak: Matriks veri dağıtım hizmetleri A.Ş.
Yılbaşından bu yana en yüksek getiriyi BIST-100 endeksi saÄŸlamış ve %25’e yakın. MSCI GeliÅŸmekte olan ülkeler endeksinin de en çok yükselenlerden biri olduÄŸunu dikkate aldığımızda, yılın ilk 5 ayında geliÅŸmiÅŸ ülkelerden geliÅŸmekte olan ülkelere olan para akımının (TCMB finansal Ä°stikrar Raporunda’da grafiÄŸi vardı) olumlu etkisi çok bariz. Bu noktada, bizim borsamızın yıl başından bu yana liderlik koltuÄŸunda oturuyor olması hem iyi hem de kötü. Ä°yi yanı ÅŸudur; borsaya giren yabancılar kısa sürede satamazlar ve endekse satış gelse de, bu durum yeni bir düşüş trendinden ziyade bir düzeltme hareketi niteliÄŸinde olması olasılığı yüksektir. Kötü yanı ise, FED’in toplantısından olumsuz kararlar çıkması sonrasında en baÅŸta en çok kârda oldukları yerlerde satış yaparlar. Bu aÅŸamada, FED’in toplantısından faiz artışı çıkması aslında beklentiler dahilinde olup, ÅŸu anki fiyatların içinde bu risk ya da beklenti bulunuyor.  Bulunmayan risk ise, FED’in parasal geniÅŸlemeyi nasıl daraltacağına dair takvimi ve yapacaklarıdır. Dün FED üyesi Kaplan, “FED, Bilanço planlarını açıklamak için sıkı çalışıyor” dedi. Ä°ÅŸte bu nokta, zurnanın zırt dediÄŸi yerdir. Görünen o ki FED toplantısındaki asıl risk faizlerin 25 baz puan daha artırılması deÄŸil, parasal daralmanın takvimine iliÅŸkin açıklamalar olacaktır. Şu an her ne kadar ekonomimizde ciddi canlanma belirtileri olsa da, hala cari açığı en yüksek ülkelerden biri olduÄŸumuz için, FED’in alacağı kararlar bizim piyasalarımızı daha fazla dalgalandırır. Åžu an aslında piyasalar bu riski görüyor olsalar da fiyatlara pek yansıtmıyorlar. Çünkü sadece bizde deÄŸil, tüm küresel borsalarda herkes malda. Bu nedenle borsanın bir anda çok sert düşüşler yapmasından ziyade azar azar ama aÅŸağı yönlü hareket etmesi beklenir. Tabi ki bu tür bir durum “mal çıkılıyor” algılamasını güçlendirdiÄŸi anda satışlar sertleÅŸir.
Sonuç olarak 5 ayda %24 yapmış bir borsanın %10 daha yükselmesi için, en azından yabancılardan gelen alımların devam etmesi gerekir. Ãœstelik endeksin yukarıda verdiÄŸim günlük grafiÄŸinde gösterilen 5-6 günlük yatay seyrin hızlı bir artışa dönüşmesi lazımdır. Önümüzdeki 3-4 iÅŸlem gününde, eÄŸer endeks hala 98.800’ü yukarı geçemiyorsa ve sıkışık bantta seyrediyorsa ve zaman zaman da satışlar geldiÄŸinde desteklerde tutunsa bile, satış sonrası alımlar güçlü gelmiyorsa, yüzde 5’lik ekstra bir yükseliÅŸ için yeni risk almak bana göre anlamlı deÄŸildir. Birçok yatırımcı alım yapmış ve bekleme modunda bulunuyor. Son iki haftadır, daha önce borsaya pek bulaÅŸmamış ama uzun vadeli yatırım yapmak istediÄŸini söyleyen çok sayıda mail aldım. Bu iyi bir sinyal deÄŸil aslında. Bir düşüş olduÄŸunda da bu yatırımcılar “uzun vade bekleyeceÄŸim” diyerek, davranışsal finans ilminde “regret avoidance” (Ãœzüntüden kaçınmak) olarak bilinen bir ruh haline girerler. Dolayısıyla, bu aÅŸamada borsada 97 bin altında veya 98.800 üzerinde kapanış olana kadar sıkışık seyir devam edecektir. Ne tarafa kırılırsa o tarafa yaklaşık 1500-2000 puanlık bir hareket beklenmelidir.
Hepinize bol kazançlı yatırımlar dilerim. (Dünkü yazımı okumamışsanız, onu da bu linki tıklayarak okumanızda fayda olabilir.)
NOT: Bu yazı  1 Haziran 2017 saat 00:59 itibariyle yazılmıştır.Â