Piyasalar yeni haftaya olumlu baÅŸladı. Ãœstelik Moodys not görünümümüzü duraÄŸandan negatife çekmiÅŸ ve diÄŸer bir derecelendirme kuruluÅŸu JCR’dan önemli olumsuz açıklamalar gelmiÅŸ olmasına raÄŸmen piyasalarda olumsuz bir etki yaratmadı. Dolar yaklaşık 2-3 kuruÅŸ yükseliÅŸten sonra, yeniden geriledi. Yazılanlar ve raporlar bir kenara normal ÅŸartlar altında, borsada sert bir düşüş olabilir ve dolarda da sert bir yükseliÅŸ olabilirdi.
Piyasalarda da aynen mevsimler gibi dönemler vardır. Bunlar üç temel trend olarak karşımıza çıkar. Yükseliş, düşüş ve yatay kanal dönemleri. Trend dönüşlerini sinyal veren en önemli gelişmeler ise enformasyon-formasyon uyumsuzluğudur. Enformasyon dediğimiz şey,  gelen haberler, yeni bilgi ve piyasaları etkilemesi beklenen gelişmelerdir. Formasyon ise, gelen enformasyona piyasaların verdiği tepkidir.
Düşüş trendi nasıl yükseliÅŸe döner?Â
Belirli bir süre düşüş trendi devam ederken, genel olarak olumlu haberler yukarı yönlü cılız hareketler oluşmasına sebep olsa da, gelen olumsuz bir haber ya da gelişme fiyatların sert olumsuz reaksiyon vermesine sebep olur. Fakat öyle bir noktaya gelinir ki; ekstra olumsuz haberlerin etkisi zayıflar. Çünkü piyasadaki düşüş öyle bir noktaya gelmiştir ki; artık yatırımcılar ekstra olumsuz haber gelse de satmak istemezler ve artık beklemeyi yeğlerler. Düşüş trendinin başladığı dönemlerde satmış olanlar ise, olumsuz haberler geldiğinde alım fırsatı kollarlar. Bir süre sonra enformasyon-formasyon uyumsuzluğu netleşir. Artık olumsuz habere rağmen, yukarı çabalayan piyasa görürüz ve olumlu haber geldiğinde piyasanın tepkisi eskisine göre daha olumludur. Ama kritik nokta olumsuz haberlerin piyasayı daha fazla düşürmemesi ve hatta o günlerde yükseliş olmasıdır. Olumlu haberler ilk başta çok önemli yükselişler yaratmasa da, yavaş yavaş artış trendi başladığı görülür ve önemli bir direncin yukarı kırılmasıyla, artışlar hızlanır.
Yükselen Trendde Enformasyon Etkisi Nasıl olur?
Yükseliş trendi başladıktan sonra, artık olumlu haberlerin etkisi çok daha sert olumlu hareketlere sebep olur. Olumsuz haberlerin etkisi çok cılız satış getirir. Genel olarak bir güne sığan hızlı yükselişler sonrasında birkaç gün bekleme ve ardından yeni yükseliş dalgaları görülür. Nitekim bizim borsanın Ocak ayının ilk haftası ile Şubat ayının ilk haftasına kadar izlediği hareket böyledir. Zaten bu yüzde 78.500 seviyesi aşıldığı anda bu yüzden alım önermiş ve önemli bir yükseliş trendinin başladığından bahsetmiştim.
Yatay Trend (kanal) hareketi nasıl olur?
YükseliÅŸ veya düşüş trendleri sonrasında kararsızlık dönemleri diyebileceÄŸimiz dönemler oluÅŸur. Bu süreç içinde piyasalar genelde yatay veya hafif yukarı ya da aÅŸağı eÄŸimli bir kanal içinde hareket eder. Gelen enformasyon iyi de kötü de olsa, piyasanın reaksiyonları yönü deÄŸiÅŸtirecek kadar güçlü olmaz. Piyasa hem iyi hem de kötü habere karşı genelde duyarsız bir tavır sergiler. EÄŸer belirli bir düşüş trendinden sonra yatay kanal oluÅŸuyorsa, yukarıda anlattığım üzere, satmak isteyen zaten satmıştır ve elinde hisse olanlar ise kötü habere karşı daha fazla reaksiyon göstermez ve beklemeyi tercih eder.  Belirli bir yükseliÅŸ trendinden sonra yatay kanal oluÅŸuyorsa (Åžubat ayının ortalarından bu yana olduÄŸu gibi) piyasa mallanmıştır. Satmak isteyenler, ya daha yukarı giderse diye satmaz veya yeterli alıcı oluÅŸmadığı için satamaz. YükseliÅŸ trendi sonralarında adeta yükseklik korkusu baÅŸlar. “Çok yükseldik, düşüş olacak ama ÅŸu an kimse satmıyor, ben de bekleyeyim ve herkes satmaya baÅŸlayınca ben de satarım” diye düşünür. Bu sırada, özellikle uzman fon yöneticileri yavaÅŸ yavaÅŸ ve piyasayı ürkütmeden satışlarını zaman yayarlar. Tekrar vurgulayayım ki; olumlu veya olumsuz haberlerin etkisi güçlü deÄŸildir. Enformasyon, formasyon uyumsuzluÄŸu zaman zaman görülür. ÖrneÄŸin Rusya ile son yapılan anlaÅŸma Türkiye için çok olumlu olmasına raÄŸmen, piyasa çok olumlu reaksiyon vermemiÅŸtir. Bir baÅŸka örnek ise, FED’in 2017’de sadece 3 faiz artırımı yapacağı ortaya çıktığında borsa yükseliÅŸle açılmış ama 1 gün sonra açıldığı yere dönmüştür. Son örnek ise Moodys’in kararı ve JCR’dan gelen açıklamalardır. Bunlar olumsuz olmasına raÄŸmen borsa sadece açılışta hafif düşüş yapmış, fakat günü yükseliÅŸle kapatmıştır.
Yatay kanal hareketlerinin ne kadar süreceÄŸini kestirmek zor olsa da, bir önceki yükseliÅŸ ya da düşüş trendinin süresinin 1.5 katı kadar bir süre devam edebilir.  Önemli olan konu ÅŸudur; yükseliÅŸ trendinden sonra iÅŸin uzmanı ve yüklü portföyü olan kurumlar hissettirmeden satış yapmaktadırlar. Onlar bilirler ki; bir düşüş baÅŸladığında sadece 1-2 günde ellerindeki malın %10’unu bile satamazlar. AÅŸağıdaki grafik yabancı takas oranını gösteriyor.
Piyasa yukarı giderken, yabancı takas oranında zaman zaman sert düşüşler var (mavi çizgi). Daha önce de bu tür hareketleri görmüştük. Özellikle 2008 krizi öncesinde aynı resim mevcuttu. Åžu an yabancıların yavaÅŸ yavaÅŸ hissettirmeden çıktıklarını düşünüyorum. Bu gidiÅŸatın sonu borsada önemli desteklerin kırılarak çok sert düşüşlerin baÅŸlamasıdır.  Birçok kiÅŸi bu tür bir sert düşüş baÅŸladığında satamayacaktır. AÅŸağıdaki grafikte 2010 yılı EKim Kasım aylarındaki ayrışma görülüyor.  Bunun altındaki grafik ise izleyen 1 yıllık dönemde ne olduÄŸunu gösteriyor. Endeks 67.500’de iken 50 bin seviyelerine kadar düşebiliyor.
Yukarıdaki grafikte önemli bir nokta var. Oklarla gösterilen bölgede endeks 67.500 seviyesinde bulunurken 60 binin altına geriliyor ve tekrar 70 bine geliyor. Ama o sırada yabancı takasında artış yok. Yabancılar endeks 50 bin seviyelerinin altına düşene kadar bekliyorlar. Bu süre içinde yabancı takası genelde aşağı eğimli bir haldedir.
En üstteki grafikte gösterdiğim üzere, yabancı takası ve endeks ayrışıyor ve bu durum ileride olabilecek sert düşüşlerin habercisidir. 16 Nisan Anayasa referandumundan önce piyasanın risk alacağını tahmin etmiyorum. Normalde hisselerini azaltan birinin  önümüzdeki 1 ay içinde çok daha iyi yerlerden alım imkanı olasılığının oldukça yüksek olduğunu düşünüyorum. Bu düşüş belki çok şişen ABD endekslerinde bir kâr realizasyonu sonucunda oluşabilir. Bu yüzden ABD endekslerini yakından izlemekte fayda var.
Borsa bugün de yükselişle açıldı ve 91.300 seviyelerini gördü. Bundan sonra da belki eski zirveyi gösterebilirler ama eğer elimde orta vadeli bir hisse portföyü olsaydı (uzun vadeliler hariç) bunun en az yarısını bu yükselişlerde nakde geçip beklemeyi tercih ederdim.
Dolar
Dolar’ın 3.55’e düştükten sonraki yukarı hareketi 3.78’e kadar devam etmiÅŸti. Ardından, FED kararı ve TCMB’nin faiz artışı sonrasında 3.60 seviyelerine kadar geriledi. Daha önceki yazımda 3.65-3.70 kanalını vermiÅŸtim ama TCMB beklentimden daha fazla faiz artırdığı için  3.65 aÅŸağı geçildi. Fakat ÅŸu an hem tahvil faizlerimiz yukarı gidiyor, hem de dolarda yer yer yukarı hareket görüyoruz. EÄŸer yabancılar çıkış yapıyorlarsa, 3.85-3.96 arasından bozdurdukları dövizi 3.60-3.70 aralığında yerine koyabilirler ve ortada sebep yokken biz doların 3.80’lere doÄŸru hareket ettiÄŸini görebiliriz. Dolarda bir düşüş trendi sonrasında yatay kanal hareketi söz konusu olup, bir süre sonra özellikle 3.7350 seviyesindeki direncini kırmayı deneyebilir.  Piyasalardaki olumlu hava bir süre daha devam edebilir ama yaÄŸmurun ve fırtınanın ne zaman bastıracağını kestirmek zordur.
NOT: Bu hafta sonu (25-26 Mart) yapacağım Ä°stanbul eÄŸitimi kayıtlarını yarın akÅŸam 17:00’de kapatacağım. Kayıtlar kapandıktan sonra yeni kayıt almayacağım, çünkü otele kesin sayı bidlirmem gerekiyor. Ä°lgilenenler http://drerdincegitim.com sitesinden ayrıntılı bilgi alabilir ve kayıt yaptırabilirler.
sayın hocam mart ayında 64.71 den 63.93 e düşüş bir hissenin takasındaki degişimden kaynaklanmıştır.yabancı satışından degil.
saygılarımla
https://www.paraborsa.net/i/haftalik-yabanci-islemleri-raporu-seker-yatirim-24-subat-3-mart-2017/
endeks de gerileme olmadan 17 mart daki 0,45 puanlık düşüş de ilginç.