Aşırı yoÄŸunluÄŸum ve misafirlerim olması nedeniyle piyasalar hakkında uzun süredir yorum veremedim. En son yorumum 2 Mart 2017 tarihine ait, fakat bu haftadan itibaren normal rutine dönüyoruz ve hafta içi her gün yorum ve analizlerimi bu siteden okuyabilirsiniz.Â
Euro-Dolar ve DXY Endeksi
24 Åžubat tarihli “Dolarda Son Durum ve Olası Senaryolar” baÅŸlığı altında yayınlanmış yazımda, henüz piyasa Mart ayında faiz artırım olasılığına %30-40 verirken bu konuda piyasalardan ayrıştığımı ve faizde artış beklediÄŸimi vurgulamıştım. Geçen hafta sonu itibariyle 15 Mart’ta FED’in faiz artırım olasılığı %90’ların üzerine çıktı. Durum böyle olunca Dolar endeksi (DXY) 102.2’nin üzerini gördü. Cuma günü, Tarım Dışı Ä°stihdam (TDÄ°) verileri açıklandı ve beklentilerin üzerinde bir istihdam artışı olurken, ABD’de iÅŸsizlik %4.8’den %4.7 seviyesine geriledi.  Bu sırada Avrupa Merkez Bankası BaÅŸkanı Draghi geçen hafta içinde faizi deÄŸiÅŸtirmediklerini ama yeni parasal geniÅŸlemeye artık ihtiyaç kalmadığını söyleyince Euro-Dolar paritesi 1.0550 seviyelerinden 1.07 seviyelerine yaklaÅŸtı ve doÄŸal olarak DXY endeksi sert geriledi. AÅŸağıdaki grafik, tersine olan bu iliÅŸkiyi çok net gösteriyor (aÄŸ eksendeki deÄŸerler DXY endeksine aittir).
Peki Euro-Dolar paritesindeki artış geçici midir? yoksa daha yolu var mı? Bu soru önemlidir, çünkü Euro-dolar paritesi artmaya devam ederse, DXY endeksi geri çekilecektir. Bu da dolar/TL kuruna olumlu yansıyacaktır. Åžu an Avrupa’daki genel ekonomik duruma ve son verilere baktığımızda ekonomilerin güçlenmeye baÅŸladığını, enflasyonun başını yukarı çevirdiÄŸini ve deflasyon korkularının azaldığını görüyoruz. Dolayısıyla bu faktörler, Euro-Dolar paritesinin yukarı yönlü hareketini desteleyecek faktörlerdir.
DiÄŸer faktörlere baktığımızda ise; 15 Mart’ta Hollanda’da seçimler var. Hollanda’nın yediÄŸi haltları ve düşman yüzünü son 2-3 günde gördük. Avrupa’daki bir ülkenin DışiÅŸleri Bakanımızın uçağına iniÅŸ izni vermemesi, ailenden sorumlu bakanımızı konsolosluÄŸa sokmaması, ne sebep gösterirlerse göstersinler kabul edilebilir ÅŸeyler deÄŸil. Åžu an Avrupa’da çok açık bir ÅŸekilde Türkiye düşmanlığı artmış durumda. Sonuçta Avrupa gerçek yüzünü  gösteriyor. Kendi seçimlerinin yaklaÅŸması nedeniyle de buradan ne koparırlarsa kâr olduÄŸunu düşünüyorlar herhalde. Åžu bir gerçek ki, tüm dünyada aşırı uçlar, aşırı görüşler güç kazanıyor ve bu durum ileride küresel ekonomiler üzerinde ciddi olumsuz etkiler yaratacaktır. Yani Avrupa’daki siyasi dengelerin ciddi biçimde deÄŸiÅŸeceÄŸine dair sinyaller çok güçlendi. Sadece Hollanda deÄŸil, Fransa ve Almanya’da da aynı trendleri izliyoruz. Dolayısıyla, Euro-dolar paritesinin son yükseliÅŸini, kalıcı olarak göremeyiz. 15 Mart’ta aşırı saÄŸcı aday Geert Wilders’ın kazanması, daha sonra Fransa’da LePen’in kazanması sadece siyasi deÄŸil ekonomik dengeleri de bozacak niteliktedir. Åžimdiden Euro’dan çıkışı açıkça dillendiriyorlar ve Euro’nun gelecek 3-5 aydaki trendini belirleyecek ana unsur siyasetteki geliÅŸmeler ve seçim sonuçları olacaktır. Anlattığım bu nedenlerden dolayı da, orta vadede ABD dolarının güç kazanmaya devam edeceÄŸini düşünüyorum. Fakat kısa vadede (bu hafta içinde) Euro-Dolar paritesi 1.0825-1.09 aralığına kadar yükseliÅŸine devam edebilir ama ötesi çok zor görünüyor.
Dolar-TL kuruÂ
En son yazdığım yazıda, dolar/TL için 3.72’de bir direnç olduÄŸunu bu direncin geçilmesi durumunda artış ivmesinin hızlanabileceÄŸini belirtmiÅŸtim. 3.72 seviyesinin üzerine çıkan dolar, daha sonra gevÅŸemiÅŸ ve 3.70’lere gelmiÅŸti, fakat daha sonra yeni bir hamle ile 3.72 yukarı geçildi ve 3.7868 seviyeleri görüldü. Cuma günü ise, DXY endeksindeki sert gerileme ile birlikte dolar 3.7249 seviyesinden kapandı.
Dolar-TL kuru daha çok dış geliÅŸmelere göre hareket yönünü belirliyor. PerÅŸembe günü ABD’nin 10 yıllık tahvillerinin faizi %2.55 seviyesine ulaşınca dolar 3.78 seviyelerini gördü. Fakat, daha sonra hem DXY endeksindeki gerileme hem de 10 yıllık faizlerdeki gerileme sayesinde dolar 3.73’ün altına düştü. Bu haftaya baÅŸlarken, doları etkileyecek ana unsur, FED’in faiz artışı beklentisi ve bizim Merkez Banka’mızın attığı adımlar olacaktır. GeçtiÄŸimiz hafta Merkez Bankamız fonlama maliyetini her gün yukarı çekti ve en son fonlama maliyeti %10.82 oldu. Yani geç likidite penceresinden verilen %11 faiz sınırına iyice yaklaÅŸtık. Merkez Bankası’nın bu hamleleri dolardaki yükseliÅŸ eÄŸilimini frenledi ama, asıl soru %11’e dayandığımızda ve faizi daha fazla artıramadığımızda doların ne yapacağı sorusudur. Geçen hafta içinde Merkez Bankası BaÅŸkanı sayın Çetinkaya gerekirse faizlerin artırılabileceÄŸini belirtti. Ama piyasa ÅŸu an %11’in üzerinde ek bir faiz artışı beklemiyor. Dolar 3.70 civarındayken MB’nın faiz artırması sürpriz olur.
Teknik analize göre dolar/TL grafiÄŸine yorum yapacak olursak; grafikte 3.96’dan aÅŸağı doÄŸru inen trend çizgisi 3.80 civarında direnç oluÅŸturuyor. Bu direncin yukarı kırılması doları yeniden 3.90’lara taşır. Yukarı kırılma için doların en azından 2 gün üst üste 3.80 üzerinde kapanış yapması gerekir. AÅŸağı yönde en güçlü destek 3.67 seviyesinde bulunuyor. Dolar bu seviyelere kadar gerilerse normal ve olaÄŸan bir hareket olarak yorumlanır. Fakat 3.67’nin altını beklemiyorum. Ama, AB ile aramızdaki gerilimin dolara nasıl yansıdığını 13 Mart pazartesi sabahı göreceÄŸiz, fakat az önce de belirttiÄŸim üzere, bu etkinin geçici olmasını bekliyorum. Teknik açıdan bakıldığında önemlidir. TKE göstergesi talebi ölçmeye çalışıyor. Bu aÅŸamada, dolara olan talebin Åžubat ayı sonundan itibaren yükselmeye baÅŸladığını gördük. Normalde dolar 3.65’in altına gerilemeyebilirdi, fakat TCMB’nin ihrcacat reeskont kredileri kararıyla, 3.55 civarına kadar gerileme yaptı. Bu aÅŸamada bu hafta için beklediÄŸim hareket 3.70’in aÅŸağı geçilmemesi ve daha sonra 3.80’e doÄŸru hareketlerin oluÅŸmasıdır.
Özellikle de FED toplantısı yaklaşırken ani sert hareketleri görebiliriz. FED toplantısına kadar sadece bizim kurlarda deÄŸil, küresel çaprak kurlarda da volatilite artışı olacaktır. Ama asıl etkiyi karar sonrasında göreceÄŸimizi düşünüyorum. 15 Mart akÅŸamı hem kararın kısa metnini hem de FED baÅŸkanı Yellen’in basın toplantısını göreceÄŸiz. Karar metninde ve Yellin’in basın toplantısında, 2017’de en az 3 faiz artışı olasılığının çok güçlendiÄŸini görebiliriz. Bu da piyasalarda sert hareketler yaratabilecektir. Bu yüzden FED kararı öncesinde fazla risk alınmamalıdır. Teknik analiz bize, doların 3.70-3.80 arasında sıkışacağını gösterirken, 3.80’in yukarı geçilmesi durumunda, hareketin hızlanabileceÄŸini söylüyor. Ama aÅŸağı yönde baktığımızda ise, 3.67’ye kadar gerilemenin normal olduÄŸunu, kısa vadeli önemli desteÄŸin 3.70’de olduÄŸunu anlatıyor.
Orta vadeli perspektifte ise; ABD oları küresel çapta güç kazanmaya devam edecektir. Çünkü hem ABD ekonomisinde ivmenin arttığını hem de enflasyonun FED’in hedefine yaklaÅŸtığını görüyoruz. ABD borsaları Trump’ın uygulayacağı vergi indirimi, alt yapı yatırımları gibi ekonomiyi uyarıcı kararları beklediÄŸi için çok yükseldiler. Trump bunları ne zaman harekete geçirir bilemiyorum ama, bu iÅŸler baÅŸladığında DXY endeksinin 103’ü aşıp yıl sonuna kadar 110’a doÄŸru gittiÄŸini göreceÄŸimizi düşünüyorum. Bu durum ABD dolarının diÄŸer paralar karşısında deÄŸer kazanmasını da beraberinde getirecektir. Dolayısıyla TL’nin  bundan etkilenmemesi söz konusu olmaz. Bir bakıma ABD ekonomisindeki büyüme ve enflasyondaki yukarı yönlü ivmelenme geliÅŸmekte olan ülke paralarının deÄŸer kaybına neden olacaktır. DXY endeksinin 103’ü aÅŸması durumunda Dolar/TL kuru da 4 TL seviyelerine dayanabilir. EÄŸer 15-110 gibi seviyelere ulaşırsa, dolar 4 TL ile 4.30 arasında bir seviyeye oturabilir. Fakat unutmayınız ki bu senaryo, en az 1 yıllık bir senaryodur. EÄŸer iç siyasette riskler artarsa, örneÄŸin 16 Nisan sonrasında yeniden seçim gündeme gelecek olursa, bu tür durumlar TL’nin ekstra deÄŸer kaybına da yol açabilir. Hali hazırda zaten enflasyonumuz yüksek seyretmeye devam ediyor ve kur baskıları enflasyon üzerinde de baskı yaratacaktır.
NOT: Foreks piyasalarında iÅŸlemler baÅŸladı. DXY endeksinde bir miktar yukarı hareket var. Zannedersem AB ile son geliÅŸmeler, Hollanda’nın düşmanca tutumu ve AB’nin yardımları dondurduÄŸuna dair haberler nedeniyle Dolar/TL kuru cuma kapanışına göre 2 kuruÅŸ yukarıda iÅŸlemlere baÅŸladı. AÅŸağıdaki grafik doların 1 dakikalık grafiÄŸini gösteriyor. Dolar ÅŸu an (saat 23:15) 3.7450 civarında olup, yukarıda da yazdığım üzere, baÅŸkaca önemli bir geliÅŸme olmadığı sürece  bu ilk etkinin kalıcı bir türbülans oluÅŸturmasını beklemiyorum. Dolar yeniden 3.73’lere gerileyebilir.
Sonuç : kısa vadede 3.70-3.80 arasında dalgalanma, orta vadede (1-2 ay) 3.80’nin üzerine çıkıp 3.90 civarını test etme, uzun vadede (1 yıl veya daha uzun süre) 4 TL’nin üzerinde destek oluÅŸturma söz konusu olabilir. Fakat önemle vurgulamalıyım ki; Trump’ın alacağı bir karar veya FED’in yapacağı bir açıklama bu öngörülerimi ciddi biçimde deÄŸiÅŸtirir. EÄŸer bu tür bir geliÅŸme olursa zaten sizlere sonraki yazılarımda gerekçeli olarak yeni süreci aktarırım.
BORSA
En fazla soru borsadan geliyor. Aslında 2 Mart tarihinde yazdığım yazıda gerekenleri söylemiştim ve fikirlerimde pek değişiklik yok. Borsada ciddi bir Ocak etkisi yaşandı ve şubat ayında genelde yatay bir hareket yaptı. Mart ayında yeni bir atak yapmak istedi ama, daha önceki yazılarımda belirttiğim üzere kendi iç dinamiklerinden kaynaklanan bir atak değildi. Daha ziyade dış piyasalara uygun bir hareketti. Aşağıda BIST-100 endeksinin grafiği veriliyor.
Grafikteki ana noktaları vurgulayalım;
- Ocak ayının ilk haftasından sonra 1 milyar lotu aşan işlem miktarı ile, endeks yükselişe geçti ve bu çok önemli bir ivmeydi, o sırada borsada alım yapılabileceğini belirttim.
- Endeks Şubat ayında 87.500 ile 89.500 aralığındaki 2 bin puana sıkıştı ve Şubat sonunda bollinger bantları önemli ölçüde daralırken, endeks ilk defa orta bandın altına geçti.
- Mart başındaki yükseliş ivmesi, dış piyasalarda özellikle ABD endekslerinin sert artışından kaynaklandı ve endeks yeniden bollingerin üst bandının üzerine çıktı ama fazla tutunamadan orta banda kadar geriledi.
- Ocak ayından ÅŸu ana kadar olan süre içinde, endeksi bollingerin orta bandının altına geldiÄŸinde TKE göstergesi de “0” seviyesine çarptı ve ABD borsalarının olumlu  etkisiyle yukarı döndü. Fakat 90 bin aşılmasına raÄŸmen, TKE göstergesi daha önceki zirvesine ulaÅŸamadı. Bu durum negatif aykırılık oluÅŸturdu.
- Ocak ayı başındaki yüksek işlem miktarları yerini azalan işlem miktarlarına bıraktı. Mart ayı başında 90 bini geçerken işlem miktarı kendi azalan trendinini yukarı aşamadı.
- Grafikteki sondan üçüncü barda, yani 8 Mart günü işlem miktarı 900 milyon lota ulaşırken endeks 91 bin civarından 89.500 seviyelerine kadar geriledi. Bu durum nakde geçiş hareketi olarak yorumlanabilir.
- AÅŸağıdaki grafikte görüldüğü üzere, Mart başından itibaren borsa 91 bine yükselse de, yabancı takasında belirgin azalma olması da dikkat çekici…
Yukarıda vurguladığım bütün noktalar, teknik analize iliÅŸkin noktalardı. Hepsinin verdiÄŸi sonuç ise, endeksin yorgunluk belirtilerinin bariz ve açık bir ÅŸekilde görülmesidir. Normal ÅŸartlar altında bu hafta çarÅŸamba akÅŸamı FED faiz artıracak. Dolayısıyla piyasalardaki genel beklenti, faiz artırımı beklentisi nedeniyle borsanın FED kararı öncesinde ciddi bir gerileme yapabileceÄŸi konusudur. Evet bu tür bir hareket söz konusu olabilir, fakat FED’in faiz artırması olasılığı geçen hafta başında %90’ların üzerine çıkmıştı. Bu nedenle faiz artırımı bekleyen piyasa eÄŸer ciddi bir satış yapacaktı ise, ÅŸu ana kadar yapabilirdi. Ama endeks ciddi bir düşüş yapmadı ve sadece genel bir düzeltme diyebileceÄŸimiz bir hareket yaptı. Bir bakıma ÅŸu an endeks fiyatı içerisinde FED’in faiz artırma olasılığı zaten var.
Åžimdi sizler “Peki bu durumda endeks gerilemez mi, artmaya devam mı edecek?” ÅŸeklinde bir soru sorabilirsiniz. Bu noktada teknik analizden temel analize geçmekte fayda var. Aslında, FED’in faiz artırımı ve borsa konusunda piyasadan biraz farklı düşünüyorum. EÄŸer piyasada, geçen hafta sert bir satış (%3-5 düşüş) olsaydı, faiz artırımından sonra yeniden almak için bu sert satışı yaptıklarını söyleyebilirdik.  Fakat, piyasanın FED kararı sonrasında alım yönünde pek de iÅŸtahlı olmadığını düşünüyorum. ÇarÅŸamba akÅŸamı FED kararını görene kadar, varsayalım ki endeks %1-2 gerileme yapmış olsun. FED kararından sonra da “Nasıl olsa FED beklenen kararı verdi ve faiz artırdı ve ÅŸu an için baÅŸka engel kalmadı” ÅŸeklinde bir düşünce oluÅŸabilir ve endeks rahatlayıp yukarı hareketine devam edebilir. KonuÅŸtuÄŸum piyasa uzmanları genelde bu yönde düşünüyorlar. Åžimdi temel analize iliÅŸkin bazı noktaları vurgulayayım;
- FED bugüne kadar faiz artırımı yapmak konusunda hep temkinliydi. En önemli sebeplerinden biri de piyasalarda ciddi bir bozulma ve bunun yaratacağı refah etkisiyle, iç talebin düşmesi ve deflasyonist (ekonomideki daralma) sürecin devam etmesiydi. Fakat ÅŸu an ABD’de adeta yeni bir menkul kıymet balonu yeniden ÅŸiÅŸmeye baÅŸladı. ABD borsalarında F/K oranları tarihsel en yüksek seviyelere çıktı. Bu durum FED’in elini rahatlatıyor.
- Trump’ın izleyeceÄŸi ekonomik politikaların geniÅŸletici olması bekleniyor. Åžu an ABD’de hiç bir uzman deflasyon (ekonominin yeniden küçülmeye baÅŸlaması) riskinden bahsetmiyor.
- FED şu ana kadar izlediği iletişim yoluyla faiz artıracağını sağır sultana bile duyurdu ve bu yıl en az 3 faiz artışı bekleniyor.
- Daha önceleri, TDÄ° verisi bu kadar iyi geldiÄŸinde FED faiz artıracak diye ABD borsalarına satış gelirdi ama artık ABD’de hiç kimse FED’in faiz artırması sonrasında piyasaların bozulabileceÄŸi endiÅŸesinde deÄŸil.
Yukarıdaki sebepler nedeniyle ben Yellen’in ÇarÅŸamba akÅŸamı belki de, en ÅŸahin konuÅŸmasını yapacağını düşünüyorum. Ayrıca faiz kararının ardından yayınlanacak kısa metnin, diÄŸer metinlere göre ekonomideki canlanmayı ve enflasyonu daha ön plana çıkaracağını zannediyorum. Bir bakıma piyasanın beklediÄŸinden daha ÅŸahin bir ton oluÅŸabilir. Bu durum ilk anda, kararsızlık ve ani volatilite yaratır. Daha sonra hacim düşer ve herkes bir birini izlemeye baÅŸlar ve belki aynı gün veya belki bir gün sonra Dow endeksinde olacak bir sert geri çekilme (%1 veya daha fazla) tüm borsalarda sert satışları getirebilir. Böyle bir ortamda bizim borsamız da FED kararı sonrasında en azından 87.500 seviyesinde tutunma çabası gösterebilir, fakat bu seviye aÅŸağı kırıldığı anda 85 binlere kadar düşüş olabilir. Yani FED kararı öncesinde düşmeyen veya tutunmaya çalışan borsada perÅŸembe veya cuma günü geri çekilmeler hızlanabilir.
Yukarıdaki paragraf benim kafamdaki senaryodur. Buna katılır ya da katılmazsınız. Eminim birçok kiÅŸi de katılmayacaktır. Fakat eÄŸer senaryom bu ÅŸekilde ise; herhalde bu hafta borsada ekstra risk almazdım ve en azından perÅŸembe ve cuma gününü görmek isterdim. EÄŸer yanlış bir senaryo oluÅŸturmuÅŸsam; örneÄŸin FED pek de ÅŸahin görünmezse ve Piyasalar “nasıl olsa faiz artırımı oldu” diyerek bu baskının ortadan kalkmasıyla olumluya dönerse olası kârdan zarar ederim. Ama tersi olur da senaryom doÄŸru çıkarsa, tam olarak ne zaman geleceÄŸini bilmediÄŸimiz bir satış dalgasında zararına satmak zorunda kalabilirim.  Birçok kiÅŸiyi okuyarak kendi senaryonuzu kendiniz oluÅŸturunuz. Ben yukarıda teknik ve temeli birleÅŸtirerek bir sonuca varmaya çalıştım.
Hepinize bol kazançlı bir hafta olmasını diliyorum. Bu haftadan itibaren yorum ve analizlerimi her gün vermeye çalışacağım.
NOT: YoÄŸun talep üzerine Ä°stanbul’da bir eÄŸitim daha açtım. Geçen yıl Karadeniz’de eÄŸitim için söz vermiÅŸtim ve Trabzon’da da bu yıl bir eÄŸitim yapacağım. Ä°lgilenenler ayrıntılı bilgilere aÅŸağıdaki linklerden ulaÅŸabilirler. Åžu ana kadar eÄŸitimlerime katıldıktan sonra, kendilerine verilen stratejilere göre hisselerde trade (al-sat) yapanlar toplam 2181 iÅŸlemin %74.2’sini kârlı sonuçlandırdı. Bir yıl tamamlandıktan sonra, bu konuda bilimsel bir makale ile bütün sonuçları paylaÅŸacağım.
Ä°stanbul EÄŸitimi – 25-26 Mart 2017
Antalya EÄŸitimi – 29-30 Nisan 2017
Bursa EÄŸitimi – 22-23 Nisan 2017
Trabzon EÄŸitimi – 20-21 Mayıs 2017
altın içinde yorumlarınızı bekliyor sizi çok seviyoruz.