Piyasalar iliÅŸkin son yazdığım yazı 1 Aralık tarihindeki “FED Toplantısı Yaklaşırken Senaryolar…” baÅŸlıklı yazıydı. Bu yazıda vurgulamaya çalıştığım ana mesaj; 14 Aralık sonrasında piyasalar üzerindeki Faiz stresinin nispeten kalkacağı ve bu nedenle bu tarih sonrasına iliÅŸkin senaryoların neler olduÄŸu yönündeydi. Hatırlarsanız, 14 Aralık öncesinde endeksin 74 bin desteÄŸini aÅŸağı kırabileceÄŸini bu durumda birçok yatırımcının strese girip “destek kırıldı” diye satma eÄŸilimine girebileceÄŸini ama ayı tuzağı oluÅŸması ihtimalinin yüksek olduÄŸunu belirtmiÅŸtim. VerdiÄŸim düşüş aralığı 69.000-72.000 aralığıydı.
Endeks geçen hafta 74 bin desteÄŸini aÅŸağı kırdığında dolar yükseliyordu ve 3.60 seviyeleri görüldüğü sırada endeks 72 binin altını çok kısa bir süre içinde gördü. AÅŸağıdaki grafikte bu durum 5 dk’lık grafikte gösteriliyor. Ä°ki grafik var. Ãœstteki TL, alttaki ise Dolar bazlı grafiktir.
Endeks dolar bazında 2 dolar seviyesine gerilediÄŸinde alımların geldiÄŸini gördük. 2 Aralık cuma günü Dolar 3.60’ı gördüğü sırada borsada öğle tatilindeydik. Ä°kinci seans baÅŸladığında kademeler boÅŸaldı ve kağıtlar hızla deÄŸer kaybetti. Fakat 2 dolar seviyesi görüldüğü anda alımların geldiÄŸini gördük. Sadece yarım saat içinde endeks 72 binin altını görüp tekrar 72.500’ün üzerine çıktı. Yani 2 doları görüp 2.05 dolara yükseldi. Bu aÅŸamadan sonra son iki günde istikrarlı bir yükseliÅŸ eÄŸilimi oluÅŸtu ve endeks yeniden 74.500 seviyesinin üzerine oturdu. Åžimdi önemli olan nokta bu seviyenin üzerinde kalmasıdır.
Buraya kadar sadece endeksin hareketlerine deÄŸindik.  Bu sırada bazı önemli geliÅŸmeler daha oldu. Ä°talya referandumundan “hayır” sonucu  çıktı. Bu durum piyasalar açıldığında bir miktar stres oluÅŸtursa da, hemen toparlanma gördük. Zaten yukarıda bahsettiÄŸim yazıda Ä°talya referandumunun sonucunun çok önemli bir etki yaratmayacağını, Çünkü Avrupa Merkez Bankası BaÅŸkanı Draghi’nin, Ä°talya’nın talebi durumunda Ä°talyan tahvillerini alabileceklerini söylemiÅŸti ve bu söylem, olası bir paniÄŸi önledi. Fakat ÅŸunu da vurgulayalım ki; Ä°talya’da 7 Bankanın durumu hiç iyi deÄŸil. Bu Banklar ileride sorun yaratabilirler. Bu cepheden gelecek haberler dikkatle takip edilmelidir. Avrupa borsalarında Ä°talyan Bankaları nedeniyle, bir geri çekilme baÅŸlarsa bundan bizler de etkileniriz.Ama ÅŸu an için bir sorun görünmüyor.
Kasım ayı enflasyon verisi beklentilerin altında kaldı ve piyasalardaki genel havayı düzeltici etki yaptı. Bugün TCMB BaÅŸkanı Çetinkaya’nın sunumu vardı. Bu sunumda, dolara iliÅŸkin bir  seviye hedefleri  olmadığını ama iÅŸlemlerde TL kullanımının teÅŸvik edilmesine katıldıklarını belirtti. Açıklamalar genel olarak bildiÄŸimiz açıklamalardı. Faiz koridoru konusunda simetrinin saÄŸlandığı belirtildi. Fakat bu açıklamaların bu aÅŸamada piyasalar üzerinde belirgin bir etkisi olmasını beklemiyorum.
BORSA
Yukarıdaki grafik BIST-100 endeksinin günlük hareketlerini veriyor. 80 binden baÅŸlayan düşüş sonrasında ilk defa TKE göstergesi kendi aÅŸağı yönlü trendini yukarı kırmış görünüyor. Bugün 74.500 civarında kapanış olursa endeks açısından olumlu görüntü devam edecek. Daha önceki yazımda 74 bin aÅŸağı kırıldığında, ayı tuzağı oluÅŸabileceÄŸini vurgulamıştım. Åžu anki görüntü de bu yönde sinyal veriyor. Endeks düşerken, düşmeyen kâğıtlar var. Bunlara baktığımızda genel olarak döviz pozisyonu güçlü olan ÅŸirketler olduÄŸunu görüyoruz. AÅŸağıda bu konuda bir tablo verdim. Bu konuya geçmeden önce endeksin genel hareket yönüne iliÅŸkin birkaç ÅŸey söylemekte fayda var. Åžu an en güçlü direnç bölgesi 76 bin seviyesidir.  YükseliÅŸin bu seviyeye kadar devam etmesi normal bir hareket olacaktır. AÅŸağı yönlü hareketlerin çok güçlü olmasını beklemiyorum. Daha çok düzeltme ÅŸeklinde ortaya çıkacaktır. Endeks eÄŸer 76 bin üzerinde kapanış yapar ve 3 tane 60 dakika bu seviyenin üzerinde tutunursa, yeni hedef 78 bin olur. Önümüzdeki 1 hafta 10 günlük süre içinde, en kötü olasılıkla endeks 73.000 civarına kadar gerileyebilir ama ÅŸu ana kadarki stres testlerinde satmamayı becerenler bence beklemede kalmalılar. Yeni alım düşünenler ise stop seviyelerini belirleyip ne kadar zarara uÄŸramayı kabul ettiklerine karar verip bunu da beyinlerine anlattıktan sonra alım düşünebilirler. Åžu kuralı da unutmayınız ” Alırken aÅŸağı, satarken yukarı bakmayınız”.
Aşağıdaki tabloda Yabancı Para net pozisyonu yüksek olan şirketlere ilişkin  bir tablo verdim. Fakat şunu da belirtelim ki; yabancı para (YP) net pozisyonu yüksek olan her şirket prim yapacak diye bir kural yok. Özellikle sanayi sektöründe üretim yapan ve satışları genelde döviz bazında olup, maliyetleri TL ağırlıklı olan şirketler daha fazla ön plana çıkmış durumda. Aşağıdaki listede İlk kolonda YP net pozisyonu var. Ama tek başına YP net pozisyonu bir anlam ifade etmez. Daha doğru iki şirketin YP net pozisyonunu karşılaştırmak anlamsızdır. Bir örnekle durumu açıklayayım;
Cirosu 100 milyon TL olan bir şirketin YP net pozisyonunun 10 milyon TL olduğunu ve net kâr marjının da %20 olduğunu varsayalım (Net kar 20 milyon TL) . varsayalım. Bu durumda bu şirketin YP net  pozisyonunun ciroya oranı  %10 olmaktadır. Döviz kurları Eylül ayından bu yana ortalama %20 değer kazandığına göre Bu şirketin YP pozisyonu aynı kalmışsa, normalde ekstra 2 milyon TL kâr yazacak ve diğer şartlar aynı kalmak şartıyla, net kar marjı %22 olacaktır. Yani net kârı 22 milyon TL olacak ve net kar artışı %10 olacaktır.
YP net pozisyonu 10 milyon TL, cirosu 20 milyon TL ve net kar marjı %20 (net karı 4 milyon TL) olan bir ÅŸirket için YPnet posizyonu/Net Satış oranı %50 olur. Dolayısıyla bu ÅŸirketin de döviz kuru artışı nedeniyle artı 2 milyon TL kâr edecektir.  Bu durumda toplam net karı 6 milyon TL’ye çıkacak demektir. Net kar 4 milyondan 6 milyon çıkıyorsa, %50 artmış olacaktır.
Tabi ki burada anlattıklarımız varsayımlara dayanmaktadır. Åžu an piyasa, kur artışından en fazla fayda saÄŸlayacak ÅŸirketleri zaten çok iyi seçiyor ve bu ÅŸirketler daha fazla prim yapıyorlar. ÖrneÄŸin aÅŸağıdaki tabloda GSDHO ÅŸirketinin YP pozisyonunun satışlara oranı çok yüksek görünse de, bu ÅŸirket bir holding olduÄŸu için kârlılığını ciro deÄŸil, iÅŸtiraklerinden elde ettiÄŸi temettü gelirleri belirliyor. Ayrıca bu ÅŸirketin YP net pozisyonu, iÅŸtirak veya baÄŸlı ortaklıklarının bilançolarında bulunan pozisyon olup, burada konsolide bilançodan bahsediyoruz.  Tabloda örneÄŸin IHMAD’ın YP pozisyonu/net satışlar oranı %41 görünse de, cirosu sadece 1 milyon TL olduÄŸu için aslında bu ÅŸirketin bu oranını çok da dikkate almamak gerekir.
Sonuç olarak aşağıdaki tabloyu yorumlarken dikkatli olmalısınız. YP/Net satışlar oranı yüksek olan şirketler son 1-2 haftadır endekse göre prim yapmıyorsa bunun sebebini şirketin finansal tablolarını daha ayrıntılı inceleyerek bulabilirsiniz.  Ayrıca, YP pozisyonu negatif olsa bile, başka farklı beklentiler nedeniyle bir şirket hissesi endeksten daha iyi performans gösteriyor olabilir. Tablo aşağıdadır ve YP net pozisyonu /Net satışlar oranı %10 veya daha yüksek olanları göstermektedir.
DOLAR ve Altın konusundaki görüşlerimi ayrı bir yazıda yayınlayacağım…