Yeni bir yılın ilk iÅŸlem günündeyiz. 2016’ya girerken piyasalar stresli bir baÅŸlangıç yaptı. Bu sabahki açılış ve dış piyasalardaki geliÅŸmelere iliÅŸkin yorumlara geçmeden önce, 2016’da piyasaların yönü konusunda basit iki grafik vereceÄŸim.
Aşağıdaki grafik BIST-100 endeksinin yıllık grafiğini veriyor.
Bu grafikte görüldüğü üzere 1992’den bu yana, yıllık bazda BIST-100 endeksi iki yıl arka arkaya hiç düşmemiÅŸ. 2011 (-%22.3), 2013(-%13.31) ve 2015’de (-%16.33)  düşen borsa, 2010(+%24.95), 2012(+%52.55) ve 2014’de (+%26.43) yükselmiÅŸ. Borsanın bu yıl da düşüş yapması durumunda bir ilk gerçekleÅŸmiÅŸ olacaktır. GeçmiÅŸteki hareketler tekrarlanırsa bu yıl endeksin ortalama olarak %25-35 arasında yükselmesi beklenebilir. Bu durumda endeksin 71 bin civarında yıla baÅŸladığı düşünülürse, 85-95 bin aralığı 2016 içinde görülebilecek seviyelerdir.
Aşağıdaki grafik endeksin 5 dakikalık hareketlerini gösteriyor.
Endeks açılışta yeniden 70 bin seviyesinin altını gördü ve önceki kapanışa göre %2.1 civarında aÅŸağıda bulunuyor. Dış piyasalara baktığımızda DOw future’ları %1.26, S&P500 endeksi future’ları yüzde 1.26, DAX future’ları ise yüzde 2.77 aÅŸağıda bulunuyor. Asya cephesine baktığımızda ise Çin yüzde 6.86, Japonya %3.08 ve Güney Kore %2.17 aÅŸağıda bulunuyor. Yani dış piyasalar 2016 yılına ciddi bir stresle giriyor. Bunun temelde iki sebebi var;
- Özellikle Çin’den gelen PMI verilerinin beklentilerin oldukça altında kalması ile yuan’ın deÄŸer kaybının yüzde 0.25’e ulaÅŸması  stresi artıran ilk unsur oldu. Öte yandan;
- Arabistan ile Ä°ran arasındaki gerginlik ve son geliÅŸmeler OrtadoÄŸu’da gerginli artırıcı bir unsur oldu ve petrol fiyatlarında yükseliÅŸ gördük.
Suudi Arabistan yönetiminin Åžii din adamı  Ayetullah Nemr Bakır en-Nemr’i idam etti. Ä°ran, bu idamlara tepki gösterdi ve Ä°ran’dan Arabistan’a ağır açıklamalar geldi. Bunun bedelinin ağır olacağını söyledi.  dün akÅŸam saatlerinde de Suudi Arabistan’ın Tahran BüyükelçiliÄŸi ve MeÅŸhed kentindeki konsolosluk binası ateÅŸe verildi. Bunun üzerine Suudi Arabistan, Ä°ran ile tüm diplomatik iliÅŸkilerini kestiklerini bildirdi.
Isınan bir OrtadoÄŸu doÄŸal olarak küresel piyasalarda stres yaratıyor. Dünya Ceo’ları ÅŸu an en küresel büyümenin önündeki en büyük risk olarak küresel jeopolitik geliÅŸmeleri görüyorlar. AÅŸağıdaki anket grafiÄŸi Mckinsey Co’nun web sitesinden alındı. Jeoplotik istikrarsızlık konusunda Eylül ayında (Sep 2015) CEO’ların %54’ü bunu risk olarak görürken, Aralık 2015 anketlerinde bu oran en yüksek seviyeye fırlamış ve %81 olmuÅŸ.
Sonuç olarak bu sabahki düşüşü yurt içindeki geliÅŸmelere baÄŸlayamayız ve küresel jeopolitik istikrarsızlık ve Çin’deki yavaÅŸlama piyasaları bozmuÅŸ görünüyor. Tüm bu geliÅŸmelerden Dolar/TL kuru da nasibini aldı.  DOlar/TL’nin yıllık grafiÄŸi da aÅŸağıda veriliyor.
Dola son üç yıldır artıyor. Yani TL deÄŸer kaybediyor. Bunun temel sebebi ABD’de faiz artırımı sürecine girilmesi, parasal geniÅŸlemenin son bulması ve küresel jeopolitik istikrarsızlık bölgesine en yakın ve hatta bu istikrarsızlığın aktörlerinden olmamızdır.  Bu aÅŸamada, tamamıyla dış piyasalardaki geliÅŸmeleri takip etmek gerekiyor. Dışarısı düzelince düzelir, bozulunca bozuluruz. Dolayısıyla Türkiye’ye özgü ayrı bir analiz oluÅŸturmak bu ÅŸartlarda anlamlı olmaz.
Sonuç olarak sadece piyasaları izlemekle yetinmek gerekiyor. Şu anki şartların değişmesi durumunda piyasalar olumluya dönebilir ama kısa vadede yukarı dönüşler cılız kalabilir. Eğer anlamlı bir alımın geldiğini düşünürsem, sizlerle paylaşırım. 2016 yılının bol ve hayırlı kazançalara vesile olmasını diliyor, hepinizin yeni yılını tekrar kutluyorum.