Büyüme nedir?
Büyüme dediğimiz şey bir ekonominin belirli bir dönem sonunda (burada 1 yıl) bir önceki döneme göre ne kadar daha fazla fiziksel üretim gerçekleştirdiğini gösteren bir ölçüdür. Buna reel büyüme de denir kısaca büyüme de denir. Reel büyümede fiyat artışları arındırılarak sadece fiziksel üretim artışı hesaba katılır.
Önce basitleştirilmiş bir ekonomi örneğini ele alalım
Her zaman basitleştirmek için verdiğim yalnızca ekmek üreten ekonomi örneğini ele alarak konuyu açıklayayım. Para birimi TL, 2013 yılı nüfusu 10 olan ve sadece 1.000 ekmek üreten bir ekonomi düşünelim. Bu ekonomide ekmeğin tanesi 1 TL’ye satılıyor olsun. Bu durumda bu ekonomide 2013 yılının GSYH’sı (1.000 x 1 =) 1.000 TL ve kişi başına gelir de (1.000 / 10 =) 100 TL olarak hesaplanır. 2013 yılı ortalama USD kuru 1,90 TL ise bu ekonominin USD cinsinden GSYH’sı (1.000 / 1,90 =) 526 USD ve kişi başına geliri de (526 / 10 =) 52,6 USD olarak hesaplanır.
Şimdi diyelim ki 2014 yılında bu ekonomide nüfus 11’e çıkmış, ekmek üretimi 1.000’den 1.020’ye, ekmek fiyatı 1 TL’den 1,08 TL’ye ve USD/TL yıllık ortalama kuru da 1,90’dan 2,19’a yükselmiş olsun. Bu ekonomide 2014 yılı GSYH’sı (1.020 x 1,08 =) 1.102 TL olarak hesaplanır. Bu ekonomi nominal olarak [(1.102 – 1.000) / 1.000 *100 =] % 10,2 büyümüş görünür. Buradan fiyat artışını arındırırsak bu ekonominin reel büyümesini [(1.020 – 1.000) / 1.000 * 100 =] % 2 olarak buluruz. Bu ekonominin 1.102 TL olan GSYH’sını 2014 yılı ortalama USD/TL kuru olan 2,19’a bölersek USD cinsinden GSYH’yı (1.102 / 2,19 =) 503 USD ve kişi başına geliri de (503 / 11 =) 45,7 USD olarak hesaplamış oluruz.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ. (Mahfiegilmez.Com)