Daha önce vermiş olduğum yorumlarda borsada henüz dip oluşumu tamamlanmadığını ve bu yüzden de, borsadaki geri çekilme öncesi yaptığım uyarıyı dikkate alarak satmış olan yatırımcıların alım için bir süre daha beklemede kalması gerektiğini vurgulamıştım.
Sizlerden çok sayıda soru geliyor. “Alım zamanı geldi mi ?” sorusu en çok sorulan sorulardan biri olarak karşıma çıkıyor. Bugünkü yazımda bu konuda bir genel deÄŸerlendirme yapmak istiyorum.
Borsa 91 bin seviyelerinde iken diğer piyasa parametrelerinin durumuna bir bakalım.
Gösterge faiz, 6.67 seviyelerine kadar düşmüş, Dolar yükselmeye baÅŸlamış ve borsa da 90 civarında bir kapanış yapmıştı. AÅŸağıdaki grafiklerde TAHVIL, USDTRY ve XU100’ün 28 Ocak tarihindeki durumları veriliyor.
28 Ocak tarihinden sonraki durum ise aÅŸağıdaki grafiklerde veriliyor. Bu grafiklerde görüldüğü üzere gösterge faiz 8.50 seviyesine kadar  çıkmış, Dolar/TL kuru 2.50’ye deÄŸmiÅŸÂ ve Borsa da dün en düşük 83.200 seviyelerini görmüş durumda.
Görüldüğü üzere piyasalarımızda parametreler birbirleriyle ahenkli hareket ediyorlar. Faiz yükselirken borsa düşüyor ve döviz yükseliyor. Fakat bir noktaya dikkatinizi çekmek istiyorum. Faizler üstteki grafikte 28 Ocak tarihine kadar sürekli düşerek 6.60 civarına gerilediği sırada, Dolar/TL kuru 2.2750 seviyelerinden 2.37 seviyelerine kadar yükseliyor ama borsa pek düşmüyordu ve 91 bin seviyelerini görmüştü. O sırada piyasa parametrelerinin senkronizasyonu bozulmuştu. Borsa faize bakarken, doların yükselişine aldırmıyordu. Zaten bu aşamadan sonra, piyasa dinamikleri değişti. Borsa ve faiz, doların gittiği yöne uymak zorunda kaldı. Yabancılar aslında düşük hacimlerle faizi aşağı iterek (tahvil ve bono piyasasında derinlik çok az) borsayı yukarıda tutmayı başardılar ve bu arada dolarlarını da alıp çıkmaya başladılar. Bu durum bir iki gün borsada iyi fiyatlardan satış imkanı verdi.
Ben de zaten hatırlarsanız tam  o sıralarda borsanın anlamlı bir geri çekilme yapabileceÄŸini yazdım. Fakat bu gördüklerimi o zaman ayrıntılı yazmak yerine sadece ÅŸunu belirttim. Bundan sonra borsanın dolar ile ters korelasyonu güçlenecektir dedim. Bunun öncesinde de Bloomberght’de Barış Esen’in sunduÄŸu küresel piyasalar programında 60 dk’lık grafiklerde iÅŸlem miktarını izleyiniz, eÄŸer 150 milyon lotu geçerse, borsa o sırada aÅŸağı da gitse yukarı da gitse zirvelere yakın seviyeler olacağını belirtmiÅŸtim.  Bu yayın 22 Ocak perÅŸembe günüydü ve 23 Ocak Cuma günü 60 DK’Lık grafiklerde 150 milyon lotun üzerine çıkıldı. Bundan sonra da endeks 90.500 ile 91.500 arasında bir süre dalgalandıktan sonra düşüşe geçti.
Aşağıdaki grafikte bu durum görülüyor.
Peki neden faizler ve dolar fırladı ve borsa sert düştü. Düşüş bitti mi?
BildiÄŸiniz ÅŸeyleri tekrar anlatmayacağım. Merkez Bankası açıklamaları, Faiz konusundaki siyasi baskılar, Yunanistan konusu vs.. borsa ve faizi vurdu. Fakat çok önemli bir noktayı atlamayınız. Hem TV yayınlarında, hem yazdığım yorumlarda hem de para dergisindeki son üç haftaki yazılarımda en önemli faktörün “ekonomi yönetiminin deÄŸiÅŸecek olması” faktörü  olduÄŸunu belirttim. Bu faktör fiyatlara yavaÅŸ yavaÅŸ girdi ve daha sonra da hem sayın CumhurbaÅŸkanı hem  bakanlar ve hem de CumhurbaÅŸkanı Danışmanları tarafından ortaya atılan söylemler ÅŸunu gösterdi. En geç Haziran ayında ekonomi yönetimi külliyen deÄŸiÅŸiyor. Sayın Babacan’ın dışarıdan Bakan olarak atanması olasılığı bana göre yok. Bu aÅŸamada sayın YiÄŸit Bulut, doların 2.35-2.50 seviyelerinin kabul edilebilir seviyeleri olduÄŸunu ve MB’nın 50-75 baz puan daha indirim yapması gerektiÄŸini söylüyor. Daha önce 2 puan indirimden bahsederken ÅŸimdi 50-75 baz puana çekmesi aslında dolardaki artıştan oldukça rahatsız olduÄŸunu da gösteriyor. Bu arada, dün JP Morgan da faiz indirimi beklentisini 0.25 baz puana düşürdü.
Neler oluyor? BildiÄŸiniz üzere G20 toplantısı Ä°stanbul’da yapılıyor ve sayın Ali Babacan Merkez Bankası’nın doÄŸru yaptığını ve çok iyi bir ekip olduÄŸunu savunarak son eleÅŸtirilere cevap verdi. Bunun üzerine JP Morgan’ın faiz indirimi beklentisini düşürdüğünü zannediyorum.  Ali Babacan MB’nı savundu. Bu iyi mi kötü mü? Bence kılıçlar çekiliyor ve kanımca MB bu aÅŸamadan sonra yine iki arada bir derede kalacak ve 24 Åžubat’a yaklaşırken özellikle sayın Nihat Zeybekçi, sayın Bülent Gedikli, sayın YiÄŸit Bulut ve sayın CumhurbaÅŸkanı tarafından faizi indirme baskıları artacaktır. Bu da kuru yükseltmek, volatiliteyi artırmak ve belirsizliÄŸi artırarak ülkeye zarar vermekten baÅŸka bir iÅŸe yaramayacaktır.  Kurdaki volatilite iÅŸ dünyasına ne kadar zarar veriyor bir bilseydiniz keÅŸke…
Åžu an hükumete tavsiyem, Haziran’dan sonra oluÅŸacak ekonomi yönetimi hakkında net bir yol haritası vermeleri ve ekonominin yönetimini ele alacak kiÅŸilerin de yönetime gelmeleri durumunda nasıl bir para ve maliye politikası izleyeceklerini açıklamalarıdır. Aksi halde, yani bu belirsizliÄŸin devam etmesi durumunda dolar/TL kuru için hedef seviyeler veya direnç falan vermek komik oluyor.  Dolar/TL kuru 2.50’den aÅŸağı döndü. Sebebi de MB’ndan bir müdahale olasılığının artmasıydı. Fakat 2.50 geçilirse, kuru kolay kolay tutmak mümkün olmaz. Åžu an için bir süreliÄŸine belki 1 hafta 10 gün, 2.50 direnç görevi görebilir. Ama sonrası, izlenen politikaların ve söylemlerin akıllı olup olmadığına baÄŸlı olacaktır.
Gelelim Borsaya,
Borsa az önce düne göre yaklaşık 500 puan yukarıdan açıldıktan sonra hafif bir gerileme yaptı ve bu yazının yazıldığı sırada, 84.900 seviyesinde bulunuyor. Bugün için önemli desteğin 83.950 seviyesinde olduğunu söyleyebiliriz. Dünkü hacim ve fiyat hareketleri incelendiğinde ve göstergeler birlikte ele alındığında en azından kısa vadede dipler görüldü diyebiliriz.
Bu grafik seanslık hareketleri uzunca bir dönem için uzaktan (zoom out) gösteriyor. Bu grafikte dikkat çekmek istediğim nokta, trenlerdir. 75 bin seviyesinden başlayan yükselen bir trend var. Endeks bu trend desteğine kadar geriledikten sonra dün artan işlem miktarı ile yukarı dönüş yaptı. Bu arada yatay mavi çizgilere de dikkat ediniz. Teknik olarak yatay destek çizgileri, yüksleen trend çizgilerine göre daha güçlüdür. Endeksin bu yatay destekten sonra tepki yapması olumlu bir sinyal oldu. Bu arada grafiğin alt kadranında iki tane gösterge var. Biri TKE diğeri de MFI (Para akım endeksi) Her iki göstergenin de dip yapmış olması, aşırı satışların olduğunu ama bundan sonraki en az birkaç gün içinde bunun hız keseceğini gösteriyor.  Aşağıdaki grafik seanslık grafiği daha yakından (zoom in) olarak gösteriyor.
Dikkat edilirse TKE ve MFI ikili dibe benzer hareketler yapıyor. Yani bir tepki olasılığının yükseldiÄŸine iÅŸaretti ve bu sabah tepki yükseliÅŸi devam ederek güne baÅŸladık. EÄŸer TKE göstergesi 50’ye ulaÅŸmasına ve hatta 60 seviyesine gelmesine raÄŸmen, endeks 86.500 üzerinde bir kapanış yapamazsa, tepki sonrası yeni bir geri çekilme olasılığımız yüksektir. Åžu an için bu tepkide yükseliÅŸ hedefi olarak verebileceÄŸimiz en iyi seviye 86.250-86.750 aralığıdır. Bu aralığa kadar önümüzdeki birkaç gün içinde yükseliÅŸ olasılığı “teknik analiz” kurallarına göre yüksek görünüyor. Kısa vadeli trade amaçlayanlar banka holding hisselerinde al-sat deneyebilirler. Sanayi ÅŸirketleri içinde çok iyi finansal tablo açıklayanlar oldu. Bu hisseler borsa düşerken fazla deÄŸer kaybetmediler. Bu hisselerde pozisyon alınabilir. Yani 90 bin civarında satış yapıp beklemede olanlar yavaÅŸ yavaÅŸ alıma geçebilirler. 83.500-83.950 aralığı bugün için önemli destek olup, eÄŸer 83.500 aÅŸağı kırılırsa yeniden sert düşüş olabileceÄŸi için stop seviyelerinizi buna göre ayarlayınız. Ben zararı göze alamam diyenler ise stop koymayacaklarsa uzak dursunlar.  AÅŸağıdaki grafik günlük BIST-100 deÄŸerlerini veriyor. Dünkü iÅŸlem miktarının 800 milyon lotu aÅŸması ve çekiç görünümü olumluydu ama unutmayın hedef ÅŸimdilik sadece 86.000-86.500 aralığıdır.
Dolar kuru ve diÄŸer FX konusunda da kısaca birÅŸeyler söylemek gerekirse…
Dolar/TL kurunda çok kısa vadede 2.45’lere kadar geri çekilme olabilir. Bu yüzden ÅŸu an için izlemede kalmakta fayda var. Artık dolar/TL kuru için çok anormal olumlu bir geliÅŸme olmazsa, yani yeni ekonomi yönetimi adayları ÅŸeffaf bir ÅŸekilde  izleyecekleri politikaları açıklarlarsa, ya da 24 Åžubat öncesi hiç kimse aÄŸzını açıp MB’na bir emir vermeye kalkmazsa, dolar/TL kuru 2.25’lere kadar bile gerileyebilir. Ama ÅŸu an kimse ülkenin ekonomisini, reel sektörün kur volatilitesi karşısında nasıl çırpınmak zorunda kaldığnı düşünmüyor. Akıllarında sadece yeniden milletvekili ve bakan olabilmek var. Bu yüzden de sayın CumhurbaÅŸkanı neyi duymak istiyorsa onu söylüyorlar. Biraz ekonomiyi ve piyasaların mantığını bilen insanlar asla yangına körükle varmazlar. Bir baÅŸka amaç daha var. Sayın CumhurbaÅŸkanı dolar yukarı giderse bu MB’nın beceriksizliÄŸidir dedi. Dolayısıyla doların patlamasını ve yukarı gitmesini isteyenler zaten MB’nı sıkı biçimde eleÅŸtirenlerdir… Bu sayede suç MB üzerine kalacak, MB’nın baÅŸarıszlığı olacak ve kendileri de o mevkilere gelecekler. Malesef böyle düşünüyorum.  Her ne olursa olsun, doların önümüzdeki 2-3 ay içinde en olumlu koÅŸulda bile görebileceÄŸi dip seviyenin 2.2850-2.35 aralığı olduÄŸunu düşünüyorum. Ama açıklamalar ve MB’na yüklenmeler devam ederse  stres devamlı olacak ve dolardaki gerilemeler sadece düzeltmeler ÅŸeklinde kendini gösterecektir.
Biraz da DAVRANIÅžSAL FÄ°NANS…
Bu kanudaki yazımı okumak için burayı tıklayınız….
Â