1980’li yıllarda da Tarabya ve Sarıyer semtlerinde zengin Arap turistler yalıları, orta hallileri bu semtlerdeki evleri kiralayarak bir hareketli turizm yaÅŸatmışlar, aynı zamanda gayrimenkul satın alma giriÅŸiminde bulunmuÅŸlardı. Biz o dönemde yabancıya gayrimenkul satışı engelini esnetemediÄŸimiz, medyada çıkan olumsuz haberlere son veremediÄŸimiz için o dönemi birkaç yıl içinde sonra erdirmiÅŸtik. Şimdi arkadaÅŸlarımızın yaptığı haberler bu alanda hem gayrimenkul satışı, hem turizm hem de ticareti geliÅŸtirme açısından yine önemli fırsatlar taşıyan bir dönem yaşıyoruz. Bu kez bundan daha iyi yararlanmasını bilelim.
Ä°stanbul’un yoÄŸun otel alanı Taksim’de hemen hemen yüzde 100 doluluk taşıyan otellerin müşterilerinin yüzde 70 kadarını OrtadoÄŸu, Körfez ve Kuzey Afrikalı Arap turistleri oluÅŸturuyor. Önemli AlışveriÅŸ merkezlerinin bu dönemde ağırlıklı müşterileri de bu turistler. Ä°nÅŸaat ÅŸirketleri de eskiden sadece zengin Araplara 2-30 milyon dolarlık yalılar, 800-900 bin dolara 3-4 odalı büyük daireler satılırken, ÅŸimdi buna orta sınıf Arapların daha küçük 200-250 bin dolarlık daire alım isteklerinin eklendiÄŸini söylüyorlar.
Biz buna benzer bir Araplara dönük fırsatı 1980’li yıllarda Özal döneminde de yaÅŸamıştık. Tarabya ve Sarıyer gibi semtlerde yazlık ev kiralama Arap aileler için moda olmuÅŸtu. Zenginleri ise yalılar ve korular satın alma isteÄŸi ile hareket etmeye baÅŸlamışlardı. Ama biz bir yandan medyada Arap turistlerle “alay eden haberler”, bir yandan da “yabancıya mülk satışındaki engellerle o zaman bu fırsatı kaçırmıştık.
Åžimdi gördüğüm kadarıyla medya eski olumsuz tutumunu terk ederek Arap turistleri rahatsız edici haberlerden uzak duruyor. Yabancıya mülk satışı konusunda “Mütekabiliyet esasına” dayalı olarak engeller sürüyor. O nedenle hileyi ÅŸeriye ile yerli ortaklı ÅŸirket kurup konut deÄŸil iÅŸyeri olarak emlak alımları artıyor.
Kuzey Afrika ülkelerinden Ä°stanbul’a turla turist getiren bir ÅŸirket yöneticisine “Ne kadar turist getirdiklerini” sorduÄŸumda, “Ağırlıklı olarak yılın iki ayında 40 bin civarında turist getiriyoruz. Bizim toplam içindeki payımız yüzde 10-15 kadar. Demek ki iki aylık dönemde 400-600 bin arasında Arap turist geliyor. Bu günlerde Taksim otellerinde ve alışveriÅŸ merkezlerindeki Arap turist yoÄŸunluÄŸu bunun göstergesi” açıklamasını yaptı.
Türkiye’ye ilgide BaÅŸbakan’ın “One minute” çıkışı ve Türk dizilerinin etkisi olduÄŸunu söyleyen turizmci, “Belki ÅŸaşıracaksınız ama gelen turistler için dizilerin çekildiÄŸi evlere geziler bile düzenleniyor” diye dizilerin etkisinin önemini aktardı.
Åžimdi doÄŸan bu yeni imkan karşısında bizim öncelikle konut almak istedikleri alanlarda Ä°stanbul ve Akdeniz sahil kentlerinde bir yandan onların zevklerine hitap eden yeni konutlar içeren siteler geliÅŸtirmemiz, hem de satışa engel olan “Mütekabiliyet olayını” o ülke yönetimleriyle halletmemiz gerekir. Ayrıca, o ülke televizyonlarına dizi satışlarını belli teÅŸviklerle destekleyerek ilgiyi sürekli kılmamız yeni imkanlar doÄŸuracaktır. Türk mobilya, aksesuar ve tekstil konfeksiyon firmaları bu geliÅŸmenin bir baÅŸka unsuru olarak, o ülkelere ihracat yapmak ve o ülkelerde marka yaratmak ÅŸansını kazanacaklardır.
Geçenlerde bir dostum bölgede bir havaalanında AÅŸkı Memnu dizisinin Behlül karakteriyle giriÅŸ yaptığını anlatırken, “Aktörü adeta sevgi seli içinde linç edeceklerdi. En ünlü Amerikan yıldızı gelse o kadar ilgi görmez” deÄŸerlendirmesini yaptı.
Gördüğüm kadarıyla, son dönemde bölgedeki siyasal geliÅŸmelerden, dizilerimizin etkisine Ä°stanbul ve Türkiye bu alanda geniÅŸ bir coÄŸrafya’da ilgi dağı halini almış durumda. Bu bize hem turizm, hem gayri menkul satışı, hem de ticaret açısından yeni imkanlar yaratıyor. Bundan yeterince yararlanabilmemiz için geriye dönüp 1980’de yaptığımız hataları bir daha yapmayacak önlemler almalıyız. Gayri menkul satışı önündeki engelleri kaldırmalıyız ve bölgeye ihracatımızı artırıcı, markalarımıza yer açıcı çalışmalara destek vermeliyiz. 30 yıl sonra ortaya çıkan fırsattan en iyi ÅŸekilde yararlanmalıyız.