Şimdi ağır bir ekonomik analizden bahsedip, sıkmayacağım canınızı… Türk Lirası’nın yıllar içinde iktidarın ‘serbest kur’ yalanı içerisinde aşırı değerlendiği ortada… Hem de ne yazık ki hiç hak etmediği ölçüde… Keşke tersi olsaydı.
Bugünlerde çok değer kaybettiğinden bahsediyorlar ya, inanmayın… Sadece Merkez Bankası’nın enflasyon hesaplarına bile baktığınızda olması gereken noktaya geldiğini söyleyebilirim. Bundan sonrası ise borçluluğunuz ve finansman ihtiyacınızın içinde belirlenecek bir değerdir.
Ama daha temel bir sorgulamadan bahsedeceğim size… İçinde ahkâm kesen profesörlerin olmadığı, siyasetçilerin bulaşamadığı, televizyonlarda ya da gazetelerden sizlere söylenenlerin de ötesinde bir gerçekten…
Fakat bunun için biraz daha insanî boyuta geçmemiz şart. Yanlış okumadınız, değer konuşacaksak, insanlıktan bahsetmek şart. Belki bugünlerde kimse hatırlamaz ama bu ülkenin sevdalı insanları, sevdiklerinin fotoğrafını cüzdanında taşırdı. Bu kimi zaman bir yâr, kimi zaman evlat, kimi zaman anne ya da baba olurdu…
Neden? Çünkü değer verirdi insanlar onlara… Canı her sıkıldığında, her daraldığında çıkarır fotoğrafı için için bakardı bir zamanlar bu ülkenin insanları… Peki neden cüzdandaydı biliyor musunuz o fotolar? Çünkü değerliydi.
Hadi daha materyalist düşünelim… Bir aralar herkes Dolar ve Mark, sonra da Avro çılgınlığına kapılmıştı. Döviz bürolarının önünde kuyruklar oluyor, alanlar, satanlar görülüyordu. Ama değişmeyen bir ayrıntı vardı. Alınan döviz itinayla cüzdana yerleştiriliyor ve büyük bir özenle saklanıyordu. Neden biliyor musunuz?
Çünkü en ufak bir yırtılma ya da tahribatta o parayı hiçbir yere veremiyordunuz? Bugün farklı mı? Hayır… Peki şimdi TL ne kadar değerli diye başa dönüp sormak istiyorum.
Bu ülkenin çok ezici bir çoğunluğu nerede taşıyor parasını? Cebinde… Çoğumuz şahit olmuşuzdur, bir dolmuşta, buruşturularak cebe konular paraları ya da kapınıza su getiren esnafın, cebine tıkıştırdığı Türk lirası’nı…
Madem bu ülkenin insanı değer verdiğini cüzdanında taşıma kültürüne sahip, sevdiklerinin fotoğrafını itinayla yerleştiriyor cüzdanına; elin parasına gözü gibi bakıyor, tahammül edemiyor buruşmasına; şimdi dönüp tekrar sorun kendinize: Cebe tıkıştırılan TL’nin kıymeti kaç para?
Bazen öyle göstergeler vardır ki, koca lafların da, muhteşem istatistiklerin de anlamı kalmaz. Şimdi tekrar sorun kendinize: Bu ülkede kaç kişi cüzdan kullanıyor? Paralar ya çantaya ya cebe tıkıştırılıyorsa yanıtı siz verin: TL ne kadar değerli?
Ve unutmayın sokaktaki adamın değer vermediği, sahte değerlerle yorumladığı bir parayı, dünya ekonomisinde kimse umursamaz. Uyandırdığım için özür dilerim; ama gerçek bu.