Yeni bir haftaya baÅŸlıyoruz. Cuma günü Boehner (Cumhuriyetçilerin lideri) temerrüte gerek kalmayacağını söyleyince ABD borsaları günü yükseliÅŸlerle kapatmışlardı. Fakat hafta sonunda iÅŸler yeniden bozuldu. Obama hiç bir diyaloga girmeyince Boehner, temerrüte düşülebileceÄŸini söyledi. Bunun üzerine bu sabah dış piyasalarda hava iyi deÄŸil. Japonya yüzde 1 aÅŸağıda, Hongkong yüzde 0.54 aÅŸağıda ve ABD vadeli endeksleri de yüzde 0.60 civarında ekside bulunuyorlar.  Dolar/TL kuru cuma günü 1.9850 seviyelerine kadar gerilemiÅŸti ve bu sabah yeniden 1 kuruÅŸ artışlar 1.9945 civarına geldi.  Tüm bu geliÅŸmelere raÄŸmen piyasa hala ABD’nin temerrüde düşmesine izin verilmeyeceÄŸini düşünüyor. Bu durum bizim piyasalar için de iyi haber deÄŸil.
Geçen haftanın son iki gününde yukarı gitmek isteyen bir endeks gördük ama BIST-100 endeksi 76.750’nin üzerinde bir kapanış gerçekleÅŸtiremedi.
Geçen haftaya baÅŸlarken 73.500 seviyelerine kadar gerileyen endeks haftayı 76.206 seviyesinden kapattı. Bu haftaya baÅŸlarken tahminen diÄŸer piyasalara paralel bir açılış izleyeceÄŸiz. Bu da yüzde 0.50 ile yüzde 1 aralığında bir geri çekilme ile baÅŸlayacağımız anlamına gelir. EÄŸer ani bir geliÅŸme olmazsa endeksin 75.750-76.000 aralığından açılış yaparak sıkışma yapması muhtemeldir. Geçen haftanın son iki gününde iÅŸlem hacminin de azaldığını gördük. Dolayısıyla piyasalar önlerindeki belirsizliÄŸin kalkmasını bekliyorlar. ABD’deki belirsizlik kalkmadan net bir yön belirlemek zor. Çünkü piyasalar olacağına inanmasalar da  temerrüt konusu çok ciddi bir risktir. ABD’nin borçlarını ödeyemez durumda olması tüm dünyada fırtınaları kopartmaya yeterlidir. Herkes bu iÅŸin eninde sonunda çözüleceÄŸine inanıyor fakat bu sorunun çözülmesi sadece birkaç aylık erteleme ile olursa, bu daha da büyük sorundur. Bizim piyasalar açısından önemli bir belirsizlik de bu hafta sonu tatile girecek olmamızdır. Aslında gelecek pazartesi günü piyasalar yarım gün açık olacak ama, ABD’de çözülmesi beklenen bu sorunun tarihi 17 Ekim olup, o tarihte (gelecek hafta perÅŸembe) biz kurban bayramı yapıyor olacağız. Bu tür bir ortamda yatırımcı nasıl davranır? Herhalde, bu hafta da konu çözülmezse, yatırımcı en kötü ihtimali düşünerek risk almak istemez. Risk alabilenler de bayram sonrasında “nasıl olsa çözülmek zorunda” diye risk alacaklardır. Bu durumda yatırımcı nasıl pozisyon oluÅŸturabilir? Bence bu hafta fazla risk almamak gerekiyor. Konu çözüldüğünde yapılacak alımlar ise geç kalmış alımlar olacaktır. Nasıl ki FED’in Eylül’de tahvil azaltımına baÅŸlamaması durumunda borsalar çok hızlı artmış ve alanlar zarar etmiÅŸse aynı sonuçla karşılaÅŸma olasılıkları yüksektir. Bu yüzden pozisyon alıp almamak konusunda yatırımcı  hiç kimseyi dinlememeli,  kendi beklentisi ve risk algılama seviyesi ne ise ona göre pozisyonlarını ayarlamalıdır. Her ne kadar, borçlanma limitinin artırılmaması tahvil alım programının azaltılmasını geciktirerek, bizim gibi ülkelere hareket alanı açıyor görüşü olsa da, bu durum fiyatların içinde var ve ABD’nin temerrüte düşmesi çok önemli bir olaydır.
Bu tür bir durumda, borsada işlem yapıyor olsaydım ben ne yapardım? Pozisyon açmazdım. Çünkü borsada fırsatlar hiç bitmez. Ortalık netleştikten sonra, daha yüksekten alım yapsam bile, en azından sert düşüşten kendimi korumuş olurdum.  Bu tür zamanlarda, olacak ters bir gelişmenin tüm piyasaları negatif yönde tetikleme olasılığı da vardır. Eğer pozisyondaysanız aniden olan sert düşüşlerde yangından kaçıp kurtulmanız zordur. Halbuki nakitte bekleyenin parasına birşey olmaz. Sorun çözüldüğünde hiç olmazsa, önünüzü daha net gördüğünüz için büyük düşüş riskleri azalır.  Böyle bir ortamda, pozisyon alıyor olsam bile, endeksten çok bağımsız hareket eden ve karlılık beklentileri yüksek hisselerde kalmayı seçerdim ve en olumsuz gelişmede bile satmamak ve o zarara katlanmak üzere beklemeye karar verirdim. Bu tür bir stratejinin ödülü de, işler olumluya girdiği anda yüksek getiri elde etmenizdir.  Ama endeksle paralel hareket edenlerden uzak dururdum.
Bugün endeksin 250-500 puan civarında bir geri çekilmeyle açılarak 76.750’yi direnç yapmasını bekleyebiliriz. Gün içindeki geliÅŸmeleri, öğleden sonra ABD’den gelecek haberler belirler. Siyasetin piyasaları belirlediÄŸi ortamlarda yön belirlemek neredeyse imkansızdır. Bu tür bir ortamda borsanın yükseliÅŸine devam etmesi ne anlama gelir? Evet bu da bir seçenektir ve olabilir. Bu durumda bayram öncesi satış için fırsat yaratılmaya çalşıldığını düşüneceÄŸim. Boehner veya obama’dan gelecek bir açıklama çok sert dalgalanmalara sebep olabilir.  Bayrama girmeden önce bayram riski almak istemeyenlerin  normal ÅŸartlarda borsayı çarÅŸamba gününe kadar artırmasını ve daha sonra da satış yapmasını beklerdim. Cuma günü de borsada yükseliÅŸ beklerdim. Ama ÅŸartlar normal deÄŸil, kulağımız ABD’de olacaktır.  Herkese bol kazançlı bir gün olması dileÄŸiyle…