Dün Mart ayına ait cari açık rakamı 9.8 milyar dolar olarak açıklandı. Piyasa beklentisi 8.2 milyar dolardı. Beklentilerin çok üzerinde gelen Mart ayı rakamından sonra 12 aylık bazdaki toplam cari açık Şubat’taki 55 milyar dolardan, Mart’ta 60.5 milyar dolara yükseldi.
Tahminlerin çok üzerinde gelen cari açıkta enerji dışı cari açığın 5 milyar dolara ulaşması kadar doğrudan yatırım giderlerindeki artış da dikkat çekiciydi.
Herşey “normal” devam etse de Nisan ve Mayıs aylarında artan kâr transferleriyle birlikte yıl sonu tahminleri; 65 milyar dolardan, 70 milyar dolar ve üzerine revize edilecektir! Bu ihtimal dün piyasaları gerdi! Dolar/TL 1.5850’ye çıktı, İMKB yüzde 2.40 değer kaybetti!
Piyasalar nasıl gerilmesin? Orta Vadeli Program hedefine göre bu yıl sonu Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) tahmini 780 milyar dolar. 70 milyar dolarlık cari açığın GSMH’ye oranının yüzde 8.9’a denk geliyor. 1994 ve 2001 krizlerinin cari açık/GSMH oranının yüzde 5.5’lere çıkmasıyla patladığını hatırlayınca bu oranın yüksekliği daha iyi anlaşılabilir.
Belli ki Merkez Bankası’nın uyguladığı ‘zorunlu karşılık arttırma/faiz indirme’ şeklindeki “politika karmaşası” istenen sonuçları vermiyor. Hem kredilerdeki hem de cari açıktaki artış devam ediyor, devam edeceğe de benziyor. Büyük olasılıkla 25 Mayıs’taki toplantıdan da zorunlu karşılık artışı gelecek.
Peki işe yarayacak mı?
Nasıl ki son artışlar işe yaramadı, yenilerinin yaraması da hayli zor. Zira para politikalarının mutlaka maliye politikalarıyla da desteklenmesi gerekiyor. Nedir mali politika önlemleri? KKDF v.b. gibi vergilerin arttırılması ya da torba yasa gibi “gelir arttırıcı” önlemlerden kaçınılması gerekiyor. En azından para politikasında atılan adımların maliye politikalarıyla da desteklenmesi gerekiyor. Ancak seçim sath-ı mahalline girilmiş olmasından dolayı hükümet hiç de oralı değil. Seçim var diye sıradan vatandaşı rahatsız edebilecek önlemleri almaktan imtina ediyor.
Sonuç? Kontrolden çıkma ihtimali hergeçen gün artan bir cari açık, kontrol edilmekte zorlanılan GSMH ve de kredi büyümeleri…
Bindik bir alamete umarım gitmiyoruzdur kıyamete…