Türkiye açısından ECB’nin son kararı olumlu olacak. Birincisi, uluslararası risk alma iÅŸtahı artacak.
Dün bir nedenle Almanya’da yaşayan bir çiftle sohbet ediyordum. İşletme ve iktisat eğitimi almış olan erkek Alman, mühendis olan kadın da Türk’tü. Bodrum’dan bir ev almak istiyorlardı. Söz nasıl döndü dolaştı Türkiye’deki enflasyona geldi tam hatırlamıyorum, muhtemelen konut fiyatlarından konuşulurken enflasyona gelindi, çiftlerden Alman olanı duyduğu enflasyon oranları karşısında çok şaşırdı. ‘Bu kadar yüksek olduğunu’ tahmin etmiyormuş. Oysa yakın geçmişte yüzde 70-80 gibi enflasyon oranlarıyla fazla haşır neşir olmuş sıradan bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı açısından yüzde 8 civarında bir enflasyon ‘bu işi çözdük’ türündendi.
Çoğunlukla böyle değil mi? Adı üstünde ‘olgu’ da olsa, bir olguyu değerlendirmeye kalkıldığında nereden baktığınıza bağlı olarak farklı yorumlar yapılabiliyor. Nereden baktığınız ise nasıl bir ortamda yetiştiğinizle yakından alakalı. Bir yıl gibi kısa bir zaman aralığında fiyat artışının milyonlarca kat olduğu bir ülkede yaşamış ebeveynlere sahipseniz, onların o ortamda yaşadıkları eziyet öykülerini dinleyerek büyüyorsunuz ya da o öyküleri dinleyen anneler ve babalar kendi çocuklarına da aktarıyorlar. Bu durumda enflasyona ve enflasyonu yaratan nedenlere karşı derin bir alerji besleniyor o toplumda.
Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) uzun zamandır beklenen kararı, bu alerji nedeniyle yine beklendiği gibi Almanya Merkez Bankası Başkanı’nın karşıoyu ile çıktı. Ama çıktı. İspanya ve İtalya gibi sorunlu ülkeler ya da başkaları Avrupa’nın o andaki mevcut istikrar fonuna (EFSF’ye ya da faaliyete geçmesi 12 Eylül’deki Almanya Anayasa Mahkemesi kararına bağlı olan ESM’ye) başvurup fonların makroekonomik istikrara ilişkin koydukları koşullara uymayı kabul etmeleri halinde, ECB bu ülkelerin üç yıla kadar vadeli devlet tahvillerini satın alacak. Tahvil alımına miktar sınırı yok. Ülkeler koşullara uydukları sürece, ECB borçlanma faizlerini yüksek buldukça tahvil satın alabilecek. Böylece bu ülkelerin borçlanma faizlerinin hiç olmazsa azımsanmayacak bir süreliğine belirgin biçimde aşağıya düşmesi bekleniyor. Çok muhtemelen sözünü ettiğim alerji nedeniyle tahvil satın alımı sonucunda piyasaya çıkacak parayı ECB tümüyle geri çekeceğini (sterilize edeceğini) de açıkladı. Dolayısıyla, İspanya ve İtalya gibi sorunlu ülkeler bir süreliğine borçlanma maliyetleri açısından rahat nefes alacaklarken enflasyonist bir baskı da oluşmayacak.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.