Krizler ekonomik birimlerin ufkunu kısaltır. Vadeler düşer. Risk iştahına göre, bazıları için “nakit“ en iyi yatırımdır. Riski sevenler dahi paralarını daha kısa vadeli değerlendirmek ister. Küresel krizin en önemli sonuçlarından biri de birçok ülkede devletin borç stokunun ortalama vadesinin düşmesi. Borç stokunun ortalama vadesinin düşmesi giderek her yıl daha büyük miktarda ana paranın geri ödenmesi anlamına gelir. Bütçeleri artık açık vermese dahi, kriz nedeniyle zaten borçlanmakta zorlanan ülkelerin borçlarını çevirebilmeye yönelik borçlanma ihtiyacı artmış olur. Kriz daha da derinleşme sürecine girer.
VADE KISALIYORÂ
Euro kullanmaya başladıktan sonra ülkelerin tümü oldukça uzun vadelerde borçlanabilme olanağına kavuştu. Borçların ortalama vadesi tüm ülkelerde 7 yıl civarında oldu. Kriz bu oranı birçok ülkede altüst etti. Yunanistan gibi ülkeler piyasadan koptular. Şimdi üç ay vade ile bile zor borçlanıyorlar. The Economist Dergisi’nin derlemesine göre, 2011 yılı ortasında Avrupa içinde borçların ortalama vadesinin en uzun olduğu ülke 14 yıl ile İngiltere. Euro içinde borçlarının ortalama vadesinin en uzun olduğu ülkeler 7 yıl ile Avusturya, İtalya, Slovenya ve Fransa. Borçlarını yeniden yapılandırdığı için Yunanistan’ın başkaları ile karşılaştırılacak bir tarafı kalmadı. Almanya’nın borcu geleneksel olarak kısadır (5.7 yıl civarında). Portekiz, İrlanda ve İspanya’nın ortalama borç vadesi 6 yıl civarında ve düşüyor. Şimdilik borç krizi içinde olmayan ülkeleri de gözlemek gerekiyor. Küresel krizin en derin noktasında Amerika’nın ortalama borç vadesi 4.8 yıla kadar düşmüştü. Daha sonra toparladı. Şimdi 8 yıl civarında. Japonya’da devlet borcunun ortalama vadesi 5 yıl kadar. 1990’lı yılların başında bu oran 10 yılın üzerindeydi. Japonya’nın kendine özgü krizi hem devlet borcunu artırdı hem de borcun ortalama vadesini kısalttı. 1990’lı yıllarda Japonya devlet borcu en düşük ülkelerden biriydi. Şimdi, devlet borcunun milli gelire oranı yüzde 200’ü geçmiş durumda.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.