Küresel ölçekte rekabet koşulları gerilediği ve faaliyet gelirleri erimeye devam ettiği sürec eorta vadede nisbi fiyatlarda olumsuz değişimlerin yaşanması kaçınılmazdır. Zorunlu ve temel ihtiyaç maddesi fiyatları lehine ve diğerleri aleyhine değişim bir süre için geciktirilebilir, fakat önlenemez. Geliri azalan tüketiciler eninde sonunda temel ihtiyaçlardan vazgeçemeyeceği için diğerlerine yönelik taleplerini dramatik şekilde kısmak zorunda kalırlar. İşin tuhafı mevcut sorunlu finansal yapının bu nisbi değişimin kısmen olsa bile yaşanmasına tahammül edemeyecek durumda olmasıdır.
İfade etmeye çalıştığımız nisbi fiyat değişimi iki farklı şekilde olabilir; ya tüm fiyatlar geriler fakat temel ihtiyaç maddesi fiyatlarındaki düşüş görece sınırlı kalır ya da hepsi yükselir, fakat vazgeçilemeyecek ürün fiyatlarındaki yukarı hareket görece çok daha büyük olur. Bu seçeneklerden ilki deflasynist, ikincisi ise enflasyonist baskıların dayanılmaz aşamaya geldiği durumları tanımlıyor. Her iki olasılıkta da ciddi talep daralmasına bağlı işsizlik artışı, ekonoik daralma ve büyük istikrarsızlık var. Her iki senaryoda da sistemin temelini oluşturan kurumsal yapı yıpranıyor ve fonksiyonelliğini kaybediyor, kırılganlık olağandışı boyutlara tırmanıyor. Gelişmiş ekonomilerden sonra gelişmekte olanların da durgunlaşma eğilimine girmesi yaşanması gereken nisbi fiyat değişimini önlemeye hatta tersini yaşatmaya çalışmanın imkânsızlaşmaya başladığına işaret ediyor.
Renkli devrimlerin yaÅŸandığı eski Sovyet cumhuriyetleri ve Arap Baharı’nın yaÅŸandığı Kuzey Afrika ve OrtadoÄŸu ekonomilerindeki tetikleyici unsurun ifade etmeye çalıştığımız nisbi fiyat hareketi olduÄŸunu unutmamak gerekiyor. Tasarruf açığı finanse edilemez, açık veya örtülü ambargolar nedeniyle mallarını satamaz hale gelmesi gibi eÄŸilimler nisbi fiyat deÄŸiÅŸimini hareket geçiriyor ve hiçbir ÅŸey eskisi gibi olamıyor; beklenmeyen bu olumsuz deÄŸiÅŸimin yıkıcı olması ve sürecin kendi kendini beslemesi önlenemiyor.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.