Åžu sıralarda dışarıda piÅŸen risklerin en önemlisi Yunanistan’ın bir türlü toparlanamayan durumu kuÅŸkusuz. Bu meselede hem Yunanistan’ın sergilediÄŸi tutum hem de Avrupa BirliÄŸi alanında artık kabak tadı veren kararsızlık görüntüleri tarafların üzerinde oyun oynadıkları ipi epeyce inceltmiÅŸ durumda. Anlama ve güvenme konusunda gösterilen karşılıklı zafiyet biraz daha sürdürülürse korkarım ipin ucu kaçacak.
Yunan sorununda ipin ucunun kaçmasının faturasının ağır olacağı biliniyor. İçine düştüğü duruma bir çare bulamazsa iflas noktasına gelecek Yunanistan. Ağır faturadan kasıt bu. Ülkelerin iflas etmesi bizim bildiğimiz şirket iflas olayına benzemiyor. Şirketler iflas ettiklerinde ellerinde kalan varlıkları haraç mezat satılır, ortaklar yasal kuralların öngördüğü kadar sorumluluk yüklenirler, borçların ne kadarı ödenebilirse ödenir, şirketin fiili ve hukuki varlığı ortadan kalkar.
Ülke iflası böyle olmaz. Ülkenin varlık ve gelirleri borçlarını karşılamaya yetmez. Dahası, kredibilite de kaybedilmiştir. Borç verme isteğinde olan kimse kalmaz ortada. Haraç mezat satılacak pek fazla bir şey de yoktur. İçeride ek kaynak sağlayacak bir ortak durumu da sözkonusu değildir. Dolayısıyla borçları ödeyecek bir imkan kalmamıştır. Borçların ödenemeyeceği ilan edilir. Güven bütünüyle kaybedilir. Panik olur. Ulusal tasarruflar dışarıya kaçar. Yatırım ufku kaybolur. Ülkenin dünya ile finansal bağı kopar. Bütün bunlar ekonominin çok şiddetli biçimde küçüleceği anlamına gelir. Küçülen ekonomide üretim ve gelir artmaz. Fakirleşme olur. Ülkeler fiili ve hukuki varlıkları yok olmadan iflas ederler.
*Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â *Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â *
Åžimdi Yunanistan’ın durumu aynen böyle. Çok ciddi bir borç sorunu var. Ãœlkenin harcı borcunu ödemiyor. Kendi kaynaklarıyla bu iÅŸin üstesinden gelmesi de pek mümkün görünmüyor. Çarklar yeniden dönmezse iflas noktasına gelecek.
Çarkın dönmesi ve ülkenin yeniden borç ödeme imkanınına kavuÅŸması için dışarıdan kaynak girmesi gerekiyor. Kaynak akışının baÅŸlayabilmesi için önce Yunanistan’ın kendi evini derleyip toplaması lazım. Evi derleyip, toplamanın iktisat dilindeki karşılığı ekonominin dengelerini yeniden kurmak yönünde ciddi giriÅŸimlerde bulunmaktır. Kamu harcamaları sert bir ÅŸekilde azaltılır. Vergileri arttırılır. Kamu mali dengesinde faiz dışı fazla saÄŸlama yönünde çaba gösterilir. Böyle bir dengelenme dinamiÄŸi özel tüketim ve yatırım harcamalarını daraltır ve ulusal ekonomide kaynak hacmi ile kaynak kullanımı arasında yeni bir dengeye doÄŸru hareket edilir. Evin içi derlenip, toparlanmış  olur.
Bu işlerin yapılması tek başına olayı çözmeye yetmez kuşkusuz. Ama durumun vehametini kabul ettiğini, düzeltilmesi yönünde iyi niyetli olduğunu ve çaba gösterdiğini cümle aleme ilan etmek için bu adımların atılması gerekiyor. Kısacası, evin içinin böyle bir toparlanmadan geçmesi dış kaynak akımı için zorunludur.
Şimdi Yunanistan böyle bir ipin üstünde hareket ediyor. Biraz isteksiz olduğu gözleniyor. Kendisinden beklenen evin içini derleyip toplama işine pek yanaşmadığı, bunun için gereken ulusal uzlaşmayı kurmakta dahi zorlandığı izlenimini veriyor. İpin ucu da her an kaçacakmış gibi görünüyor.
*Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â *Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â *
Yunanistan sorunu oluÅŸumu itibariyle tek taraflı, sadece kendisinin yarattığı bir sorun olabilir. Sorunun bir çözüme gitmemesi halinde resmen iflas edecek ve bunun sonuçlarını yaÅŸayacak olan da Yunanistan gayet tabii. Ancak Yunanistan’ın iflasına seyirci kalmanın Avrupa BirliÄŸi için de ciddi sonuçlar doÄŸuracağı görülüyor.
Ağır hasar potansiyeli taşıyan Yunan sorununa AB’nin hala çözümsüzlük üreten bir katılıkta yaklaşıyor olması hem Avrupa hem de dünya ekonomisi açısından ciddi bir risk oluÅŸturuyor kuÅŸkusuz. Avrupa BirliÄŸi’nin üzerinde oynaşıp durduÄŸu ip de bu. Ä°pin ucunu kaçırmalarına da ramak kalmış gibi görünüyor.
Taner BERKSOY