Mayıs ayında işlenmemiş gıda fiyatlarındaki mevsimsel düşüşle aylık enflasyon eksi yüzde 0.2 oldu. Gelecek aylarda mevsimsel etkiler daha da güçlenip aylık enflasyon daha büyük eksi rakamlar çıkabilir. Geçen yıl da aynı olguyu yaşadığımızdan, önümüzdeki aylarda yıllık enflasyon yüzde 8 civarında salınmaya devam edecek gibi görünüyor. Ama, mevsimsel etkiler terse döndüğünde, fiyat artışlarındaki bulaşıcılık etkisiyle (ikincil etkiler) enflasyonun yıl sonunda tahminlere ne denli yaklaşacağı o denli açık değil.
Mayıs ayındaki enflasyon verilerinde öne çıkan en önemli unsur mevsimsel nedenlerle işlenmemiş gıda fiyatlarındaki düşüş oldu. Gıda ve alkolsüz içecekler grubundaki fiyat düşüşü bir ay önceye göre yüzde 2.4 olarak gerçekleşti. Ortalama aylık enflasyon da bu nedenle eksi çıktı. İşlenmemiş gıda fiyatlarını dışarıda bırakan tüketici endeksindeki aylık artış mayıs ayında artı yüzde 0.56 idi.
Ä°KÄ°NCÄ°L ETKÄ°LER
Merkez Bankası’nın para politikasının etki alanında diye düşündüğü mal ve hizmet fiyatlarından oluÅŸan H endeksindeki aylık artış mayıs ayında yüzde 1.18 olurken, I endeksindeki artış yüzde 1.35 oldu. Aslında, ortalama enflasyonun eksi çıktığı bir ayda para politikasının etki alanındaki fiyatların yüzde 1 ‘in üzerinde çıkması fiyat artışlarındaki ikincil etkilerin varlığına iÅŸaret ediyor.
GeçmiÅŸte yaÅŸanan fiyat artışlarının tümü belki uygulamadaki para politikasının bir sonucu deÄŸildi, ama ikincil etkiler, para politikasının duruÅŸundan bir ölçüde bağımsız, enflasyonun yüksek çıkmasına neden olabiliyor. Önümüzdeki dönemde ikincil etkilerin ne kadar kısa ya da uzun süre alacağını göreceÄŸiz. DoÄŸal olarak ikincil etkiler, yeni bir ÅŸok yaÅŸanmadığı takdirde, önümüzdeki aylarda azalarak devam edecek. Dolayısıyla, yıllık bazda yüzde 8’in üzerine gelen H endeksindeki artışlar da düşme eÄŸilimine girebilecek.
Yıllık enflasyon nisan ayında son yılların en yüksek düzeyi olan yüzde 11.1’e kadar gelmiÅŸti. Geçen yılın mayıs ayında dolaylı vergi oranlarındaki artışla yüzde 2’nin üzerinde yaÅŸanan aylık artıştan sonra bu yıl mayıs ayında aylık enflasyon eksi çıkınca, yıllık enflasyon yüzde 11.1’den yüzde 8.3’e gerilemiÅŸ oldu. Dünkü yazımda belirttiÄŸim gibi, ekonomik birimlere tek haneli enflasyonu göstermek için geç kalındı. Yıl boyu devam edecek bazı fiyat ayarlamaları ilk beÅŸ ayda yapıldı bile. Önümüzdeki dönemde bunun bıraktığı tortuyu gözleyebileceÄŸiz.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.