2010 sonunda yüzde 6.4 düzeyinde olan enflasyon, 2011 sonunda hedeflenenin 5 puan üzerine çıkarak yüzde 10.4 oldu. Nisan ayında ise yüzde 11.1’e yükseldi. Enflasyonun tekrar tek haneli düzeylere dönmesi bekleniyor. Ama yıl sonu için gerçekleÅŸme tahminleri artık eskisine kıyasla daha yüksek: Yüzde 7.5-8.5 aralığında seyrediyor. Oysa hedeflenen deÄŸer yüzde 5.5, Merkez Bankası’nın (TCMB’nin) tahmini ise yüzde 6.5. Bu olumsuz durum, nasıl oldu da oldu?
Son enflasyon raporunun ilk üç sayfasından alıntılar yapıyorum: “…TCMB, 2011 yılının ilk yarısında artan makro finansal riskler karşısında ekonomiyi kademeli olarak daha saÄŸlıklı bir büyüme kompozisyonuna doÄŸru yönlendirmeyi amaçlamıştır. Bu çerçevede, bir yandan kredilerin makul oranlarda büyümesi için diÄŸer kurumların katkısıyla birlikte gerekli tedbirler alınırken, diÄŸer yandan döviz kurunun iktisadi temellerden her iki yönde de aşırı ölçüde sapmasına karşı politikalar uygulanmıştır. (Burada aÅŸağıda sözünü edeceÄŸim grafiÄŸe atıf var F.Ö.)… 2011 yılının ikinci yarısından itibaren kredi büyüme hızlarında belirgin bir yavaÅŸlama gözlenmiÅŸtir. Bu doÄŸrultuda, cari iÅŸlemler dengesinde de kayda deÄŸer bir iyileÅŸme gerçekleÅŸmiÅŸtir. Makro finansal risklerin azaltılması konusunda arzu edilen sonucun alınmasının ardından, para politikası Ekim 2011 döneminden itibaren fiyat istikrarına odaklanmıştır.”
Dikkat ederseniz TCMB aÅŸamalı bir para politikası uyguladığından söz ediyor. ‘Kredi büyüme hızında azalma’ ve ‘cari iÅŸlemler dengesinde iyileÅŸme’ ara hedeflerine ulaÅŸtıktan sonra sıranın enflasyonla mücadeleye geldiÄŸini belirtiyor. Varsayalım ki bu ara hedeflere ulaşılması bütünüyle yeni para politikası sayesinde oldu. Yine aynı soru: Peki, 2011 sonunda gerçekleÅŸen enflasyonun hedeflenenin 5 puan üzerine çıkarak yüzde 10.4 düzeyinde gerçekleÅŸmesi, nisan ayında da yüzde 11.1’e çıkması, nasıl oldu da oldu? Bu gerçekleÅŸmede para politikasının rolünün olmaması mümkün mü?
Tabloda, bazı ülkelerin ve Türkiye’nin 2010 ve 2011 yıllarındaki yıl sonu enflasyonları veriliyor. Son sütunda ise 2011 sonundaki enflasyonun 2010 sonundaki enflasyona kıyasla ne kadar deÄŸiÅŸtiÄŸi gösteriliyor. Ãœlke sıralaması 2011’de 2010’a kıyasla enflasyonu en çok artanlardan en çok düşenlere doÄŸru. Sıralamayı enflasyondaki deÄŸiÅŸim açısından deÄŸil de 2011 enflasyonunun yüksekliÄŸi açısından yapsaydım da bir ÅŸey fark etmeyecekti. Sıralamanın başında Türkiye geliyor. Ãœstelik Türkiye açık ara birinci. Hem 2010’a kıyasla enflasyonu çok yükselmiÅŸ hem de 2011’deki enflasyonu çok yüksek. Bir nokta daha: 2010’da Endonezya’nın enflasyonu Türkiye’den daha yüksek. Türkiye’den sonra Brezilya geliyor ve enflasyonu Türkiye’den sadece 0.5 puan düşük. Oysa 2011’de en yüksek enflasyona sahip olan Türkiye’den sonra gelen G. Afrika’nın enflasyonu Türkiye’den 4.3 puan düşük.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.