Sorunları hafifledi derken Avrupa bir kez daha gündemin baÅŸ köşesine oturdu. Avrupa’yı yeniden gündeme taşıyan iki tür sorun var. Bunlardan birisi geçici salınımların ürünü olan sorunlar. ÖrneÄŸin, borçlanma ihalelerinde faizi merak etmek böyle bir sorun. TelaÅŸ yaratabilen ama Avrupa sorunu çerçevesinde ikincil öneme sahip bir sorun bu.
İkinci tür sorun ise biraz daha derine gidiyor ve daha genel bir tartışmayla bağlantılı. Kriz sonrasında iktisat politikalarının ne yönde biçimlendirileceği sorunu önemli bir tartışmanın ve siyasi çekişmenin konusu haline geliyor. Belki teorik seçenek bağlamında kürenin dört bir yanında bu tür tartışmalar yapılıyor ama en yoğun ve yaşanan gerçekle en bağlantılı tartışmalar Avrupa bağlamında oluyor.
Kendi özellikleri ile krize karşı uygulanması gerektiÄŸi düşünülen iktisat politikaları arasındaki çeliÅŸki Avrupa’nın ana sorunu gibi görülüyor. Avrupa meselesinin çözümü açısından bunun daha önemli ve ağırlıklı olduÄŸunu düşünüyorum.
*Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â *Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â *
Avrupa’nın iktisat politikası tartışmalarında ana referans noktası haline gelmesi sonucunu üreten bazı özellikleri var. Neredeyse sürekli sayılabilecek bir durgunluÄŸun içinden çıkamaması böyle bir özellik. Avrupa küresel krizle birlikte adeta yerleÅŸik hale gelen iktisadi durgunluÄŸun üstesinden gelecek büyüme dinamiÄŸini bir türlü saÄŸlayamıyor.
Avrupa BiriliÄŸi’nin ikinci bir özelliÄŸi üye ülkelerin çoÄŸunda ekonomiyi esir almış ağır bir kamu dengesizliÄŸi ve bundan kaynaklanan borç dinamiÄŸi yaÅŸanıyor olması. Kamu açıkları ve görece hızlı borç dinamiÄŸi Avrupa’nın iktisat politikası seçeneklerini ciddi ölçüde sınırlıyor.
Avrupa’nın bir baÅŸka özelliÄŸi de bu sorunların dayattığı iktisat politikası seçenekleri ile Avrupa siyasi geleneÄŸinden türeyen popüler tepkiler arasındaki uyumsuzluk. Bu uyumsuzluk bazı iktisat politikası uygulamalarına siyaseten sahip çıkılmasını engelliyor.
Bu özellikleri öteki ülkelere kıyasla Avrupa’yı daha sorunlu, dolayısıyla daha fazla tartışılır bir bölge haline getiriyor.
*Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â *Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â *
Küresel kriz sürecinde yaşanan iktisat politikası deneyimi bazı önemli dersler öğretti. Örneğin, krizin hızla aşılabilmesi için büyüme dinamiğinin yeniden hızlandırılması gerekiyor. Krizde dibe vurmuş olan ekonomi yeniden büyüme rayına oturtulmadıkça öteki sorunların çözülmesi de mümkün olmuyor. Derslerin birisi bu.
Büyüme dinamiğinin hızlandırılması için iktisat politikalarının harcamaları arttırarak talebi takviye edecek genişlemeci politikalara özel ağırlık verecek şekilde yeniden tasarlanması gerekiyor. Bu da ikinci ders.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.