Her kıpırtıyı büyüme perspektifinden algılama hastalığına tutulduk dedim ya; dünyanın durumu da hiç farklı değil. Küresel ölçekte de gelişmeler büyüme ekseninde okunuyor veya olayları ya da gelişmeleri yorumlamak büyüme zemininde yapılıyor.
Aslına bakarsanız dünyanın durumu pek parlak sayılmaz. Özellikle geliÅŸmiÅŸ ülkeler kriz çıkışı olarak algılanan 2010 yılından bu yana adeta istim tutmuyor. O tarihten sonraki büyüme temposu ancak birkaç çeyrek sürdürülebildi. Sonra büyüme ters döndü. Hızlanma bir türlü saÄŸlanamıyor. GeliÅŸmiÅŸler ayak sürüyünce geriden gelenleri de çekip, götüremiyorlar. Küresel bir “yol alamama” problemi yaÅŸanıyor anlayacağınız.
Dün bu “yol alamama” sorununun adeta toplu gösterisi vardı bizim gazetede. Financial Times gazetesi ile Brookings Institute ortaklaÅŸa bir çalışma yapmışlar. Adı TIGER olarak konmuÅŸ bir endeks oluÅŸturmuÅŸlar. Dünya ekonomisinin krizden toparlanma dinamiÄŸini bu endeks yardımıyla izliyorlar. Zaten endeksin adı olan TIGER’in açılımı da böyle; Tracking Indexes for the Global Economic Receovery yani küresel toparlanmayı izleme endeksleri.
TIGER yardımı ile gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin kriz çıkışı ve sonrasındaki performanslarına ayrı ayrı bakılırken bunların toplamı yardımıyla da dünya ekonomisinde kriz çıkındaki gelişmeler de irdelenmiş. Oluşturulan endekslerin hepsi grafikler halinde de veriliyor.
Bizim gazetedeki görselde bu grafikler bir sütun halinde alt alta dizilerek sunulmuş. Bir göz atmanızı tavsiye ederim. Çok ilginç bir görüntü çıkmış ortaya. Kriz ve sonrasındaki iktisadi performansı net olarak görmek mümkün.
                                          *                             *                               *
Kriz noktasında adeta tektonik bir çökme gibi görüntü veren bir küresel kırılma olmuş. Bunu zaten biliyorduk diyebilirsiniz. Tamam da bu gelişmelerin bize aktarılışı çoğu kez metinler ya da sayısal verileri içeren tablolar yardımıyla oldu. Alt alta konmuş grafiklerle yapılan sunumun etkisi başka. Görsel algılamanın üstünlüğünü gösteriyor adeta. Sanırım bu denli çarpıcı bir süreç yaşandığını algılayıp, bütününü kavramak ancak böyle bir görsel sunum ile mümkün.
Küresel krizin neden olduğu çöküntünün ne denli yaygın olduğunu tek hamle de görebilme imkanı vermesi TIGER analizinin bir başka ilginç yönü. Küresel çöküşün iki boyutta yaygın ve bulaşıcı olduğu görülüyor. Bunlardan birisi kırılmanın hem reel alanda hem de finansal piyasalarda neredeyse eş anlı olarak gerçekleşmiş olması. Bu iki alana ait grafikler üst üste konunca neredeyse bir birine yapışıkmış gibi bir çakışma çıkıyor ortaya.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.