Brezilya da Türkiye ile aynı zamanda teÅŸvik paketi hazırladı. Kendi kamuoyuna ilan etti. BRIC ve G-20 üyesi olan, Türkiye’nin uluslararası pazarda rekabetçisi durumunda bulunan Brezilya’nın parlamentosunca da onaylanan yeni teÅŸvik paketine baktım. Bizim geçtiÄŸimiz hafta açıklanan paketle karşılaÅŸtırdım. BulduÄŸum farklılıklar ve benzerlikler şöyle:
â– TeÅŸvik sistemleri Brezilya’da parlamentodan geçiyor. Bizde böyle bir zorunluluk yok. Alınan yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulu kararlarıyla yürürlüğe konuluyor.
â– Brezilya’nın bir büyüme stratejisi var. Ä°hracata dayalı bu strateji çerçevesinde teÅŸviklerini sıralamışlar. Yerli üreticiyi desteklemek, ihracatı artırmak ve uluslararası rekabet gücünü yükseltmek baÅŸlıca amaçlar olarak belirtilmiÅŸ. Türkiye ise herhangi bir büyüme stratejisini belirlemediÄŸi için, bölgesel gelir dağılımını düzeltmek, yeni yatırımları özendirmek ve içeriÄŸi tam belli olmamakla birlikte cari açığı düşürmek üzerine inÅŸa edilmiÅŸ bir teÅŸvik sistemini ortaya koyuyor.
â– Brezilya’nın destek paketi 33 milyar dolar. Rakamla belirtilmiÅŸ. Kamu maliyesine yapacağı etki hesaplanmış. Bizde ise BaÅŸbakan’ın tanımlamasıyla “ucu açık” bir teÅŸvik sistemi var. Bütçeye artısı ya da eksisiyle, ne getirip ne götüreceÄŸi belli deÄŸil.
â– Brezilya’nın sistemi sadece yeni yatırımları teÅŸvik etmiyor. Eskiden yapılmış yatırımların ürünlerine de ayrıcalık getirip teÅŸvik veriyor. ÖrneÄŸin kamu sektörü alımlarında yerli üretime öncelik esas alınıyor. Türkiye’de ise teÅŸvik yeni yatırımlar için geçerli. Eskiden yapılan yatırımlarla üretilen mallara bir ayrıcalık tanınmıyor.
■Brezilya ihracattan elde edilen gelirleri vergiden muaf tutuyor. Bu yolla ihracatı daha kârlı ve rekabetçi bir konuma oturtuyor. İhracatın finansmanına düşük faiz uyguluyor. Mevcut ihracat teşvikleri yüzde 100 artırılıyor. Bizde böyle bir uygulama yok.
■Brezilya ithal mallarının gümrüklerden geçişinde sıkı kontroller öngörüyor. İthal mallarına yeni standartlar getiriyor.
â– Bu yeni sistemin içinde en önemli deÄŸiÅŸiklik döviz kuru politikasında yapılıyor. Real’in deÄŸer kazanmasını önlemek üzere Brezilya Merkez Bankası’na yüksek miktarlarda döviz alma yetkisi tanınıyor. Bu yolla ülke rezervlerinin artırılması amaçlanıyor. Bu tür bir önlem bırakın bizim teÅŸvik sistemimizi, düşünce sistemimizde bile bulunmuyor.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.