Geçen yılın ilk dokuz ayına göre son üç ayda ekonomik büyümenin hızla yavaşladığı, çeşitli verilerden anlaşılıyor. Tahminde güçlük çekilen konu yavaşlamanın ne kadar olduğu. Merak edilen konu ise büyümedeki yavaşlamanın bu yılın ilk üç ayında da devam edip etmediği.
Önce imalat sanayi verileriyle baÅŸlayalım. 2011 yılının ilk dokuz ayında imalat sanayi üretim endeksi ile milli gelir büyüme oranı arasında dikkat çekici bir paralellik vardı. Yılın ilk üç ayında imalat sanayi endeksi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 15 artarken, reel milli gelir büyümesi yüzde 12 olmuÅŸtu. Ä°kinci üç ayda imalat sanayi üretimi yüzde 8.7 büyürken, milli gelir yüzde 8.8 büyüdü. Üçüncü üç ayda imalat sanayi üretimi yüzde 8.4, milli gelir yüzde 8.2 büyüdü. Yılın son üç ayında imalat sanayi üretimindeki artış yüzde 5.8’e geriledi. Bu çerçevede yılın son üç ayında milli gelirin de yüzde 4-5 civarında büyümesi ÅŸaşırtıcı olmaz.
OLUMSUZ VERÄ°LER
Ekonomik büyümeyle yakından iliÅŸkili baÅŸka veriler imalat sanayi üretiminden yola çıkarak yapılan tahminler kadar iyimser bir görünüme iÅŸaret etmiyor. ÖrneÄŸin, ekonomi yüzde 12 büyürken yüzde 40 civarında artan ara malları ithalatı, ekonomi yüzde 8 gibi büyürken yüzde 30’larda artıyordu. Ama, yılın son üç ayında ara malları ithalatındaki artış yalnızca yüzde 14 oldu. Bir dolarlık ara malları ithalatının yarattığı reel milli gelir hesabındaki eÄŸilimlerden yola çıkarsak, ekonomik büyümenin yılın üç ayında yüzde 3’ün altında kalmış olabileceÄŸi ortaya çıkıyor.
Yatırım malları ithalatında da yılın son üç ayındaki ekonomik büyüme konusunda pek iyimser olunamayacak geliÅŸmeler oldu. Yatırım malları ithalatı geçen yılın ilk yarısında yüzde 60’a varan artışlar gösterirken, üçüncü üç ayda artış yüzde 30’a düştü. Yılın son üç ayında ise yatırım malları ithalatı yüzde 6’ya yakın düştü.
Türkiye İstatistik Kurumu ticaret ve hizmet sektörlerinde üçer aylık ciro endeksi verisi açıklıyor. Hizmet ve ticaret alanındaki reel ciro artışları, bir önceki yılın aynı dönemlerine göre, yılın ilk üç ayında yüzde 22, ikinci üç ayda yüzde 15, üçüncü üç ayda yüzde 14 olurken, son üç ayda yüzde 2.1 oldu. Reel ciro artışı bu denli hızlı düşerken katma değer artışının çok daha yavaş hız kestiğini düşünmek biraz zor.
Bu çerçevede yılın son üç ayında milli gelirin de yüzde 3 civarında büyümesi şaşırtıcı olmaz.
İLK ÜÇ AY DA İYİ OLMAYABİLİR
Geçen yılın son üç ayındaki büyüme performansındaki eÄŸilim doÄŸal olarak bu yılın ilk üç ayına da yansıyacaktır. Ocak ayında imalat sanayi üretimindeki artış yüzde 0.5’te kaldı. Mevsim ve takvimden arındırılmış üretim endeksi bir önceki aya göre yüzde 3.1, geçen yılın son üç ayına göre yüzde 2.4 düştü.
Son aylarda döviz kredilerindeki artışta dikkat çekici bir gerileme gözleniyor. TL mevduat artışı da yok denecek kadar az. Dolayısıyla bu yılın ilk üç ayında ekonomik büyümenin reel olarak bir önceki üç ayın da altında kalması hiç şaşırtıcı olmaz.