KALDER dün bir yanda Kamu’dan yetkili isim Enerji Bakanlığı müsteÅŸarı Metin Kilci’nin yer aldığı, diÄŸer yanda enerjide büyük yatırımları olan özel sektör temsilcisi Sabancı Holding Enerji Grup BaÅŸkanı Selahattin Hakman’ın yer aldığı “Kahvaltılı sohpet” toplantısında enerji sorununun birçok yönüyle tartışılmasına imkan yarattı. Bir yandan Kilci kamunun düşüncelerini yol haritasını ortaya koydu. Bir yandan da Hakman özel sektörün önemli yatırım gücünü ve beklentilerini anlattı.
KALDER, dün yeni bir kahvaltılı sohbet toplantısı baÅŸlattı. Bu ayki ilk sohbetin baÅŸlığı, “Enerji ve Sürdürülebilir Politikalar” baÅŸlığını taşıyordu. Ä°ki konuÅŸmacıdan biri Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı müsteÅŸarı Metin Kilci’ydi. DiÄŸeri özel sektör temsilcisi Sabancı Holding Enerji Grup baÅŸkanı ve TÃœSÄ°AD Enerji Çalışma Grubu baÅŸkanı Selahattin Hakman’dı. Modoretörlük görevi de bana verilmiÅŸti. Salonda KALDER üyeleriyle ilgili birçok kuruluÅŸun temsilcileri bulunuyordu.
Ä°lk sözü Kamu adına deÄŸerlendir yapması yol haritasında neler olduÄŸunu anlatması için Metin Kilci’ye verdim. Ardından özel sektörün düşüncelerini ve beklentilerini ortaya koyması için Selahattin Akman’ın görüşlerini aldık. Ardında da kahvaltılı toplantıya katılanların görüş ve sorularıyla konuların açılmasını saÄŸladık. Ä°ki saatlik toplantıda ele alınan konular ve açıklamalarda gündeme gelen noktalar ve benim bazı deÄŸerlendirmelerim şöyle:
-Enerji bugün de önümüzdeki dönemde de hem dünyada hem Türkiye’de önemini koruyacak. Dünya nüfusunun yüzde 20’si 1.3 milyar insan henüz elektrik baÄŸlantısından yoksun. Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 25’i, 2.7 insan ise yemeklerini odun kömürle biokütle ile piÅŸiriyorlar. Bu dünyada yeni dönemde sürdürülebilirlik için sürekli elektirik üretimlini gerektirecek. 2035 yılı perpektifi talebin iki kat artacağını bunun için 38 trilyon dolarlık yatırıma ihtiyaç olduÄŸunu gösteriyor.
-Türkiye, Çin’den sonra enerji talebi en çok artış gösteren ülke. Bakanlık ÅŸu anda 53 bin Megawat olan kurulu gücümüzü 2023 yılına kadar 100 bin Megawat’a çıkarılmasını hedefliyor. Bu süreci saÄŸlıklı yaÅŸayabilmesi için Türkiye’nin yılda ortalama 8-10 milyar dolarlık yatırım yapması gerekiyor. Bunun da ağırlıklı olarak özel sektör tarafından gerçekleÅŸtirilmesi bekleniyor. Son yıllardaki geliÅŸmeler bu konuda umut veriyor. 2002 yılında enerjide özel sektörün payı yüzde 34 iken 2011 yılında yüzde 52’ye yükselmiÅŸ durumda. Akanlığın 2015 yılı beklentisi özel sektör payının yüzde 75’e yükselmesi. Åžu anda inÅŸa halinde olan termik, hidro elektrik ve diÄŸer yenilebilir enerji santrallerinin sayıları 717’ye ulaşıyor. Bunların inÅŸasının tamamlanmasıyla bugünkü toplam gücümüzün yüzde 63’üne eÅŸdeÄŸer üretim saÄŸlanacak.
-Bakanlık ilk Nükleer santralı 2018 yılında Mersin Akkuyu’da devreye sokmayı planlıyor. 2023’e kadar enerji toplamının yüzde 5’inin nükleerden saÄŸlanmasını amaçlıyor. Ve enerjide dışa bağımlılığın azaltılması ve yerli kaynak kullanımının ve hidrolik dışındaki yenilenebilir kaynaklardan yararlanmanın artırılması için projeler ortaya koymaya çalışıyor. Ancak, bunun zamana ve zemine baÄŸlı geliÅŸmeleri içereceÄŸinin de altını çiziyorlar. Enerjinin bugünkü yapısı yüzde 26 yerli kaynak, yüzde 74 ithalden oluÅŸuyor. Ä°thal içinde yüzde 41 petrol ve yüzde 40 doÄŸalgaz yüzde 81’lik paya ulaşıyor.
-Enerjide yıllık büyüme talebi, büyümenin 1.5 katı olarak düşünüldüğü için büyüdükçe enerjide büyümemiz ve enerjide büyümek için de bu alana yatırım yapmamız gerekiyor. O dönemde önümüzdeki dönemde “Enerji gündemle yaÅŸamak zorunda” olduÄŸumuzu unutmamamız gerekiyor. Ancak bu alanda yerlileÅŸmeye giderken, doÄŸayı tahrip eden, doÄŸal yaÅŸama zarar veren vahÅŸi bir tavırdan uzak durmamız gerekiyor. Bu alanda son dönemde özellikle DoÄŸu Karadeniz’de birçok olumsuz örnek, yerel protestolara ve mahkemelik giriÅŸimlere yol açmış durumda.
KALDER’in enerji konusundaki kahvaltılı sohbeti, kamu ve özel sektörden ilgililerin katılmasıyla önemli bir bilgi alışveriÅŸine ve bilgilenmeye yol açmanın verimli sonuçlar vereceÄŸini ortaya koydu. KALDER’e yeni kahvaltılı sohbetlerinde de baÅŸarılar dilerim.