Merkez Bankası 2012 yılının ilk enflasyon raporunu açıkladı. Her zamanki gibi raporda geride kalan dönem irdeleniyor ve bununla ilgili önemli açıklamalar yapılıyor. Ancak raporun esas önemi burada yatmıyor. Yeni yılın ilk raporunun 20012 ve 2013 yıllarının enflasyon hedeflerini değiştiriyor ve bu arada para politikasını da yeniden belirliyor olması daha önemli.
Enflasyon raporu benzeri zengin malzeme yüklü metinleri farklı eksenlerden ele alıp deÄŸerlendirmek mümkündür. ÖrneÄŸin rapor sadece enflasyon sürecinin ince ayrıntılarının deÄŸerlendirmeleri açısından okunabilir; ya da metnin enflasyon ayrıntısı geri plana çekilip, para politikası metni olması açısından daha ayrıntılı bir deÄŸerlendirme yapılabilir. Bunların uygun bir karışımı da olabilir. 2012’nin ilk enflasyon raporu da bu yaklaşımlardan herhangi birisine uygun biçimde deÄŸerlendirilebilir kuÅŸkusuz. Son günlerde rapor üzerinde yapılan deÄŸerlendirmelerin çoÄŸu da bu tür yaklaşımlar içeriyor zaten.
*Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â *Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â *
Kendi adıma son enflasyon raporunda bütün bunlardan biraz daha fazlasının olduğunu düşünüyorum. Raporda belki çok açık ve net olmayan, sanki biraz da satır aralarına saklanmış gibi duran farklı bir politika ekseni olduğunu düşünüyorum. Merkez Bankası yine enflasyon değerlendirmeleri yapıyor, para politikasını irdeliyor vs. Ama bütün bunların arka planında yer alan, kanımca raporun esas önemli noktasını oluşturan enflasyon- büyüme ekseninde yapılan temel bir politika tercihi var. 2012 yılının ilk enflasyon raporunu farklı ve önemli yapan da bu.
Bana kalırsa hem enflasyon hedeflerinin deÄŸiÅŸtirilmesinde hem de önümüzdeki iki yılın para politikası karakterinin belirlenmesinde bu noktadaki tercih önemli rol oynuyor. Daha açık ifade etmem gerekirse, Merkez Bankası’nın, mevcut konjonktürde, enflasyon- büyüme ikilisi arasında önceliÄŸi büyümeye verdiÄŸini enflasyon hedefini de buna göre yeniden belirlediÄŸini düşünüyorum. En azından, enflasyon hedefinin yükseltilmesinde rol oynayan etkenler arasında bu tercihin önemli ve ağırlıklı bir yer tuttuÄŸu kanısındayım.
Bu noktada iÅŸin ilginç bir boyutu daha var. Genel olarak 2012 yılı için büyümede bir yavaÅŸlama olacağının öngörüldüğünü biliyoruz. Söz konusu yavaÅŸlamanın yumuÅŸak mı yoksa sert mi olacağı tartışmasının da son günlerin en sıcak konularından birisi olduÄŸu malums YavaÅŸlama sert olacak diyenler ekonominin 2012′ de yüzde iki ya da altı bir hızda büyüyeceÄŸini söylüyorlar. IMF gibi bu yılın büyüme hızının yüzde 0.4 olacağını, yani ekonominin tepe üstü yere çakılacağını düşünenler de var. YavaÅŸlama yumuÅŸak olacak diyenler de yüzde dört ya da üstü bir büyüme hızı öngörüyorlar.
Rapordan Merkez Bankası yavaşlama sürecinde tercihini yumuşak inişten yana kullandığı anlaşılıyor. Banka büyümenin sert biçimde yavaşlamasını engellemek için para politikasını daha da sıkılaştırmanın doğru olmayacağını düşünüyor. Bu bağlamda yaptığı analizi de sağlam. İçinde bulunduğumuz koşullarda enflasyon hedefini yakalamak için ek bir sıkılaştırma yapılmasının zaten yavaşlama eğiliminde olan büyümeyi daha da yavaşlatacağını (sert iniş!) ve bunun da enflasyonla mücadele maliyetini büyüteceğini söylüyor Merkez Bankası. Bunun hem kuramsal temelleri açısından hem de günün koşullarına uygunluk bakımından doğru bir yaklaşım olduğunu düşünüyorum.
*Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â *Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â *
Kendi adıma, Merkez Bankasının enflasyon hedefine takılı kalıp, sert inişi kışkırtan bir para otoritesi durumuna düşmeyi reddediyor olmasından memnunum. Ekonominin orta vadeli perspektifi açısından bunun doğru bir duruş olduğu kanısındayım.
Bu söylenenlerden Merkez Bankası’nın enflasyonu bütünüyle boÅŸlama eÄŸiliminde olduÄŸu gibi bir sonuç çıkartılması yanlış olur. Durum böyle deÄŸil. Banka daha önceden 2012 yılı için yüzde 5.2 olarak belirlediÄŸi enflasyon hedefini ÅŸimdi yüzde 6.5 düzeyine yükseltiyor. Dikkat edilirse, yükseltilen 2012 hedefi 2011 yıl sonu enflasyon hızı olan 10.5 düzeyinden 4 puan daha düşüktür.
Kısacası, yükseltilmiÅŸ olmasına raÄŸmen, 2012 yılı enflasyon hedefi bir önceki yılın fiili enflasyon düzeyinin altındadır. Merkez Bankası bu yıl enflasyonun yavaÅŸlayacağını ancak yavaÅŸlama dozunun önceden öngörülenden daha sınırlı kalacağını söylemektedir. Bu durumda Merkez Bankası’nın enflasyonla mücadeleden bütünüyle vazgeçtiÄŸini, sorumsuz bir büyüme sevdasına düştüğünü söylemek doÄŸru olmaz diye düşünüyorum.